Κουνούπι (κώνωψ)

Δίπτερο έντομο (οικογένεια Culicidae). Υπάρχουν 3.500 είδη κουνουπιών. Το σώμα του είναι μακρύ και καλύπτεται από λέπια. Έχει μακριά πόδια, μεμβρανώδη φτερά και επιμήκη προβοσκίδα.

Μπορεί να γεννήσει έξι φορές το χρόνο περίπου από 200 - 350 αβγά κάθε φορά (1.200 - 2.200 αβγά ετησίως).

Τα κουνούπια τρέφονται με γύρη. Όμως τα θηλυκά για να μπορέσουν να γεννήσουν τα αυγά τους χρειάζονται και αίμα. Τα αβγά του θηλυκού ωριμάζουν αφού αυτό πιει αίμα. Τότε το θηλυκό τα αφήνει στην επιφάνεια του νερού και εκκολάπτονται οι προνύμφες. Αυτές τρέφονται από οργανικά κατάλοιπα ή μικρά έντομα. Χαρακτηριστικό των προνυμφών είναι ότι έχουν δύο αναπνευστικά συστήματα. Έτσι μπορούν να αναπνέουν έξω και μέσα στο νερό. 

Όταν το κουνούπι ενηλικιωθεί τότε βγαίνει από τη ράχη της προνύμφης που φέρει μια σχισμή στο πάνω μέρος της και στη συνέχεια χρησιμοποιεί το σώμα της για να επιπλεύσει στο νερό, πριν καταφέρει να πετάξει.

Η κίνηση, η σωματική θερμότητα, η υγρασία και το διοξείδιο του άνθρακα που εκπνέεται με την αναπνοή είναι παράγοντες που προσελκύουν τα κουνούπια.

Το φτερούγισμά τους είναι συγχρονισμένο και σε αυτό οφείλεται το σφύριγμα που ακούγεται από τα κουνούπια. Μεταφέρονται σε πολύ μακρινές αποστάσεις από τον άνεμο μιας και δεν προβάλλουν αντίσταση σε αυτόν.

Η δραστηριότητα των κουνουπιών εξαρτάται από τη θερμοκρασία και την υγρασία του αέρα. Τα περισσότερα κουνούπια τσιμπούν τις πρώτες πρωινές ώρες, τις νυχτερινές ώρες και κατά τη διάρκεια της νύχτας. Υπάρχουν όμως και είδη κουνουπιών που τσιμπούν συνέχεια, όλο το εικοσιτετράωρο.

Το θηλυκό τρυπάει το δέρμα με 6 «καρφίτσες» που έχει στο στόμα του, βγάζει ένα είδος σάλιου και με τη προβοσκίδα του ρουφά το αίμα που καταλήγει στην κοιλιά του. Ανάλογα με το πόσο αίμα ρουφάει η κοιλιά του θηλυκού κουνουπιού μεγαλώνει μιας και έχει μεγάλη ελαστικότητα.

Υπάρχουν 3 διαδεδομένα γένη κουνουπιών:

- Ο ανωφελής

Διάρκεια ζωής: 18 μέρες μέχρι 4-5 εβδομάδες

Φορέας της ελονοσίας και των ασθενειών της εγκεφαλίτιδας και φιλαρίασης. Η προβοσκίδα, το κεφάλι και το σώμα είναι σε ευθεία γραμμής. Τα φτερά τους έχουν μικρά στίγματα. Όταν τσιμπάνε άτομο που είναι φορέας της ελονοσίας, ρουφούν μαζί με το αίμα και το πλασμώδιο στο οποίο οφείλεται η ασθένεια. Το μικρόβιο αυτό αναπτύσσεται μέσα στο σώμα του κουνουπιού. Έτσι, το κουνούπι όταν τσιμπήσει έναν υγιή άνθρωπο του μεταφέρει το μικρόβιο.

- Το κοινό κουνούπι

Διάρκεια ζωής: 10-15 ημέρες, ζει περισσότερο σε ψυχρές συνθήκες

Ζει σε στάσιμα και μολυσμένα νερά και σε μέρη με μεγάλη υγρασία. Γεννάει αυγά στην επιφάνεια του νερού που επιπλέουν σε ομάδες των 100. Μπορεί σε σπάνιες περιπτώσεις να μεταφέρει την ασθένεια της εγκεφαλίτιδας.

- Το γένος αηδής

Διάρκεια ζωής: 10 – 15 ημέρες (υπό κατάλληλες κλιματολογικές συνθήκες η διάρκεια ζωής του αυξάνεται σε μήνες)

Ο θώρακάς του έχει ασημένιο χρώμα. Οι προνύμφες του γένους επιβιώνουν και έξω από το νερό. Η αναπαραγωγή του γίνεται σε δεξαμενές βρόχινου νερού ή σε αρμυρά έλη.