Ο Μικρασιατικός πόλεμος (Μικρασιατική Καταστροφή)

Τελειώνοντας ο Α΄ Παγκόσμιος Πόλεμος η Ελλάδα βρέθηκε στην πλευρά των νικητών (Αντάντ). Αντίθετα η Τουρκία που είχε συμμαχήσει με τις Κεντρικές Δυνάμεις βρέθηκε στην πλευρά των ηττημένων.

Στόχος των δυνάμεων της Αντάντ ήταν ο κατακερματισμός της Τουρκίας. Η Ελλάδα διεκδίκησε την περιοχή της Σμύρνης όπου κατοικούσε μεγάλος αριθμός Ελλήνων. Η περιοχή της παραχωρείτε με τη Συνθήκη των Σεβρών το 1920. 

Η Ελλάδα στέλνει στρατό στη Σμύρνη και αναλαμβάνει  τη διοίκηση της περιοχής. 

Οι Έλληνες της Σμύρνης υποδέχτηκαν με ενθουσιασμό τον ελληνικό στρατό. 

Θεώρησαν ότι το όραμα της Μεγάλης Ιδέας υλοποιείται («Ελλάδα των δύο ηπείρων και των πέντε θαλασσών»).

Ηγέτης της μικρασιατικής εκστρατείας ήταν ο Ελευθέριος Βενιζέλος ο οποίος όμως χάνει τις εκλογές το 1920. 

Οι πολιτικοί του αντίπαλοι είχαν υποσχεθεί προεκλογικά ότι θα σταματούσαν τον πόλεμο και οι στρατιώτες θα επέστρεφαν στα σπίτια τους.

Κερδίζοντας όμως τις εκλογές δεν τηρούν την υπόσχεσή τους.

Συνεχίζουν τον πόλεμο και φέρνουν πίσω το βασιλιά Κωνσταντίνο. 

Κόμματα		Αρχηγοί	Ψήφοι		Έδρες
			Αριθμός	%	Αριθμός
1	Ηνωμένη Αντιπολίτευσις	Δημήτριος Γούναρης	368,678	49,36	260
2	Κόμμα Φιλελευθέρων	Ελευθέριος Βενιζέλος	375,803	50,31	110
3	Ανεξάρτητοι υποψήφιοι	-	2,465	0,33	0
				100,00	370
Ψηφίσαντες			746,94

Η επιστροφή του βασιλιά ήταν ένα γεγονός που δυσαρέστησε τους συμμάχους της Αντάντ. 

Δυσαρεστημένοι οι Τούρκοι από τη Συνθήκη των Σεβρών, οργανώνουν αντίσταση κατά των ξένων στρατευμάτων, με αρχηγό τον Κεμάλ Ατατούρκ και προχωρούν σε διωγμούς των ελληνικών πληθυσμών στο εσωτερικό της Τουρκίας. 

Για να τους προστατέψει, ο ελληνικός στρατός αποφασίζει να κινηθεί εναντίον των Τούρκων στο εσωτερικό της Μ. Ασίας πέρα από εκεί που όριζε η συνθήκη των Σεβρών με στόχο πλέον την Άγκυρα.

Εύζωνοι στο Κορδελιό

Τα πράγματα όμως είχαν αλλάξει αφού οι Μεγάλες Δυνάμεις άρχισαν να αποσύρουν τα στρατεύματά τους και να παίρνουν το μέρος των Τούρκων.

Οι  Έλληνες ήταν διχασμένοι για το τι έπρεπε να γίνει. Παρόλο το διχασμό ο ελληνικός στρατός καταφέρνει να φτάσει κοντά στην Άγκυρα, στο ορμητήριο του Κεμάλ. Όμως ο ελληνικός στρατός βρισκόταν σε άσχημη κατάσταση. Οι στρατιώτες είχαν κουραστεί από τους συνεχείς πολέμους, ο ανεφοδιασμός του στρατού γινόταν με μεγάλη δυσκολία. 

Έτσι αποφασίζεται ο στρατός να γυρίσει και να οχυρωθεί στη γραμμή Εσκί Σεχίρ - Κιουτάχεια - Αφιόν Καραχισάρ. 

Τελειώνει έτσι η εκστρατεία προς την Άγκυρα με απολογισμό: 4.000 νεκρούς, 19.000 τραυματίες και 376 αγνοούμενους. 

Ο ελληνικός στρατός όμως δέχεται στις 14 Αυγούστου 1922  την επίθεση από το στρατό του Κεμάλ και αναγκάζεται να υποχωρήσει προς τα παράλια. Το στρατό ακολουθούν οι Έλληνες των περιοχών φοβούμενοι την τουρκική εκδίκηση.

Ο τουρκικός στρατός μπαίνει στη Σμύρνη στις 27 Αυγούστου 1922. 

Ακολούθησαν τραγικές σκηνές. Έλληνες από όλη τη Μ. Ασία συγκεντρώθηκαν στην προκυμαία της Σμύρνης προσπαθώντας να επιβιβαστούν σε πλοία και να καταφύγουν στην Ελλάδα. Στην προσπάθειά τους αυτή πάρα πολλοί θα χάσουν τη ζωή τους και όσοι θα τα καταφέρουν θα γνωρίσουν την προσφυγιά και την απώλεια συγγενών, φίλων και περιουσιών. 

Σφαγές και λεηλασίες γίνονται σε ολόκληρη την πόλη. Ανάμεσα στα θύματα ήταν και ο Μητροπολίτης Σμύρνης Χρυσόστομος που δολοφονήθηκε με άγριο τρόπο από το φανατισμένο τουρκικό όχλο. 

Την Τετάρτη 31 Αυγούστου ξεσπάει πυργκαγιά η οποία ξεκίνησε από την αρμένικη συνοικία και συνεχίστηκε προς τη χριστιανική. 

Σε λίγες ώρες η Σμύρνη παραδίδεται στις φλόγες εκτός της τουρκικής συνοικίας (η φωτιά δεν έφτασε εκεί). Το γεγονός αυτό ενισχύει την άποψη ότι πρόκειται για εμπρησμό. Η φωτιά κατέστρεψε 55.000 κτίρια (ιδιωτικά και δημόσια) και η πυρπολημένη έκταση ξεπερνούσε τα 4.000.000 τ. μ.

Οι εχθροπραξίες λήγουν με την ανακωχή των Μουδανιών στις 30-9-1922. Η Μικρασιατική καταστροφή οδηγεί το βασιλιά Κωνσταντίνο σε παραίτηση. Τον διαδέχεται ο γιος του Γεώργιος.

Έξι μέλη της ελληνικής κυβέρνησης κρίνονται υπεύθυνοι για την καταστροφή και καταδικάζονται σε θάνατο. 

Η Μικρασιατική καταστροφή αποτέλεσε για τον Ελληνισμό μια εθνική συμφορά.Ο πανάρχαιος μικρασιατικός Ελληνισμός ξεριζώθηκε βίαια.

Με τη συνθήκη της Λωζάνης, που ισχύει ως σήμερα, η Ελλάδα έχασε την Ανατολική Θράκη και τα νησιά Ίμβρο και Τένεδο.

Τη Μικρασιατική καταστροφή ακολούθησε η υποχρεωτική ανταλλαγή πληθυσμών. Περίπου 1.300.000  Έλληνες εγκατέλειψαν την Τουρκία ενώ 500.000 περίπου Τούρκοι εγκατέλειψαν την Ελλάδα. 

Δεν μετακινήθηκαν οι Έλληνες της Κωνσταντινοπύπολης και οι μουσουλμάνοι της Δ. Θράκης. Οι πρόσφυγες κατευθύνθηκαν προς την Αθήνα, τον Πειραιά, τη Θεσσαλονίκη, το Βόλο . 

Κάνε κλικ εδώ για να δεις ένα ντοκιμαντέρ της ΕΡΤ για τη Μικρασιατική Καταστροφή


"Απαίσιοι πραγµατικώς είναι οι εδώ Έλληνες, εκτός ελαχίστων. Επικρατεί Βενιζελισµός ογκώδης και κατά την 15ην Δεκεµβρίου [σηµ.: εορτή του Αγίου Ελευθερίου] είχον κλείσει σχεδόν όλα τα καταστήµατα. Θα ήξιζε πράγµατι να παραδώσωµεν την Σµύρνην εις τον Κεµάλ δια να τους πετσοκόψει όλους αυτούς τους αχρείους, οι οποίοι φέρονται ούτω κατόπιν του φοβερού αίµατος όπερ εχύσαµεν εδώ".

(Πρίγκιπας Ανδρέας, 

αδελφός του βασιλιά Κωνσταντίνου, 

σε επιστολή του

 όπου αναφέρεται

 στο λαό της Σμύρνης)