Παιδίον Τόπος: Η πολιορκία και η έξοδος του Μεσολογγίου

Τρίτη 22 Φεβρουαρίου 2011

Η πολιορκία και η έξοδος του Μεσολογγίου

«Αυτός ο παλιοφράχτης είναι το Μεσολόγγι που πασχίζεις τόσους μήνες τώρα να κυριέψεις και δεν μπορείς;»

Με αυτά τα απαξιωτικά λόγια απευθύνθηκε ο Ιμπραήμ στον Κιουταχή όταν το Δεκέμβρη του 1825 έφτασε με το στρατό και το στόλο του στο Μεσολόγγι, που πολιορκούσε ο Κιουταχής. Ο υπερόπτης Ιμπραήμ πίστευε ότι εύκολα θα κατέβαλε την αντίσταση των Ελλήνων που βρίσκονταν στην ηρωική πόλη.

Ο Ιμπραήμ αναλαμβάνει την διοίκηση της πολιορκίας. Τη θέση των Τούρκων παίρνουν οι Αιγύπτιοι. Ο κλοιός γύρω από το Μεσολόγγι σφίγγει. Φέρνοντας μαζί του μεγαλύτερα κανόνια, ανοίγοντας νέα χαρακώματα και χρησιμοποιώντας τα ελαφριά καράβια του από τη μεριά της λιμνοθάλασσας, φέρνει τους πολιορκημένους σε δύσκολη θέση. Την ίδια στιγμή απευθύνει προτάσεις για παράδοση στους πολιορκημένους, που αυτοί απορρίπτουν.

Η μάχη του Μεσολογγίου, J. L. Rugendas (Λιθογραφία)

Βοήθεια φέρνει στους πολιορκημένους ο Μιαούλης. Καταφέρνει να σπάσει το θαλάσσιο αποκλεισμό της πόλης και να περάσει τρόφιμα και πολεμοφόδια στα νησάκια της λιμνοθάλασσας.

Οι Μεσολογγίτες αποκρούουν τις αιγυπτιακές επιθέσεις προκαλώντας στους πολιορκητές σοβαρές απώλειες.

Βλέποντας την αποτυχία του ο Ιμπραήμ αναγκάζεται να ζητήσει τη βοήθεια του Κιουταχή. Ο ενωμένος τουρκοαιγυπτιακός στρατός (15.000 Αιγύπτιοι και 10.000 Τούρκοι) σφίγγει ασφυκτικά το κλοιό γύρω από το Μεσολόγγι.

Ο Κιουταχής πάνω στο άλογο επιβλέπει την πολιορκία

Η κατάσταση των πολιορκημένων γίνεται απελπιστική. Τα τρόφιμα έχουν τελειώσει. Οι κάτοικοι τρέφονται με αρμυρίκια της λιμνοθάλασσας, σκουλήκια, γάτες, σκύλους, ποντικούς. Το νερό είναι λιγοστό κι από μολυσμένα πηγάδια. Οι αρρώστιες θέριζουν τον πληθυσμό και αποδυνάμωνουν τους υπερασπιστές.

Ἄκρα τοῦ τάφου σιωπὴ στὸν κάμπο βασιλεύει·

Λαλεῖ πουλί, παίρνει σπειρί, κ᾿ ἡ μάνα τὸ ζηλεύει.

Τὰ μάτια ἡ πείνα ἐμαύρισε· στὰ μάτια ἡ μάνα μνέει·
Στέκει ὁ Σουλιώτης ὁ καλὸς παράμερα, καὶ κλαίει:
«Ἔρμο τουφέκι σκοτεινό, τί σ᾿ ἔχω ῾γὼ στὸ χέρι;
Ὁποῦ σὺ μοὔγινες βαρὺ κι ὁ Ἀγαρηνὸς τὸ ξέρει.»
Ελεύθεροι Πολιορκημένοι, Σχεδιάσμα Β΄, Δ. Σολωμός

Κάνε κλικ εδώ για να μάθεις περισσότερα για τους ¨Ελεύθερους Πολιορκημένους¨ του Δ. Σολωμού

Στις 25 Φεβρουαρίου οι Αιγύπτιοι καταλαμβάνουν το νησάκι Βασιλάδι στη λιμνοθάλασσα καθώς και το νησάκι Ντολμά.

Π. Ζωγράφου, Πολιορκία Μεσολογγίου,
Στρατηγού Μακρυγιάννη Απομνημονεύματα

Στις 25 Μαρτίου ο Κιουταχής προσπαθεί να καταλάβει το νησάκι Κλείσοβα, που το υπερασπίζονταν μόνο 130 άνδρες με αρχηγό τον Κίτσο Τζαβέλα.

Κίτσος Τζαβέλας

Οι Έλληνες καταφέρνουν να αποκρούσουν την επίθεση. Τραυματίζεται ο ίδιος ο Κιουταχής, σκοτώνεται ο γαμπρός του Ιμπραήμ. Οι νεκροί Τούρκοι έφθασαν τους 1.000, έναντι μόνο 13 Ελλήνων.

Και ενώ οι Μεσολογγίτες αντιστέκονταν γενναία ελπίζοντας σε βοήθεια, η ελληνική κυβέρνηση δεν κατάφερε να τους βοηθήσει. Ο στόλος είχε παραμεληθεί κι ο Μιαούλης μάταια επιχείρησε με λίγα καράβια να σπάσει τον αποκλεισμό.

Έτσι, οι Μεσολογγίτες παίρνουν την απόφαση να επιχειρήσουν έξοδο, περνώντας μέσα από τα εχθρικά στρατεύματα.

Η έξοδος θα γινόταν σύμφωνα με σχέδιο που προέβλεπε να χωριστούν σε τρία σώματα και να βγουν συγχρόνως.

Έρχονται σε συνεννόηση με τους καπεταναίους της Στερεάς να χτυπήσουν κι αυτοί απ' έξω την ίδια ώρα τον εχθρό, για να διευκολύνουν την έξοδο. Οι άρρωστοι, οι γέροι και οι βαριά πληγωμένοι αποφασίστηκε να μείνουν στην πόλη και να αντισταθούν ως το τέλος.

Η έξοδος αποφασίστηκε να πραγματοποιηθεί τη νύχτα της 10ης Απριλίου προς την 11^η Απριλίου 1826, Κυριακή των Βαΐων.

Το σχέδιο όμως των Μεσολογγιτών είχε γίνει γνωστό στον εχθρό. Ο αιφνιδιασμός στον οποίο υπολόγιζαν οι Μεσολογγίτες, δεν πέτυχε. Κι ενώ τα δύο σώματα τραβούσαν μπροστά να περάσουν πολεμώντας μέσα από το εχθρικό στρατόπεδο, στο τρίτο σώμα ακούστηκαν φωνές: «Οπίσω, οπίσω, μωρέ παιδιά», που προκάλεσαν μεγάλη σύγχυση και πανικό.

Η Έξοδος, Σύνθεση του Θ.Π.Βρυζάκη

Τα γυναικόπαιδα οπισθοχώρησαν προς την πόλη, όπου στο μεταξύ είχαν εισβάλει και οι Τούρκοι.

Χρίστος Καψάλης

Πολλοί ήταν συγκεντρωμένοι στην μπαρουτα-ποθήκη και, όταν μπήκαν μέσα και οι Τούρκοι, ο γερο-πρόκριτος Χρίστος Καψάλης έβαλε φωτιά και τινάχτηκαν όλοι στον αέρα.

Στους δρόμους, στα σπίτια και στους προμαχώνες οι Έλληνες συνέχιζαν το μάταιο πια αγώνα. Οι Τούρκοι κατέλαβαν το Μεσολόγγι και το μετέβαλαν σ' ένα σωρό από ερείπια.

Το Μεσολόγγι, με τη γενναία αντίσταση του έναν ολόκληρο χρόνο, βοήθησε αποφασιστικά τον Αγώνα. Η θυσία του κέρδισε το θαυμασμό όλων των λαών της Ευρώπης. Οι κυβερνήσεις τους αναγκάστηκαν να επέμβουν και να πιέσουν το σουλτάνο να σταματήσει τον πόλεμο.