Η Μάχη στο Χάνι της Γραβιάς ήταν μια από τις πολεμικές εμπλοκές της επανάστασης του ΄21 με νικηφόρα έκβαση για τους Έλληνες. Στην μάχη αυτή, που έγινε στις 8 Μαΐου του 1821, ο Οδυσσέας Ανδρούτσος με 120 άνδρες νίκησε την στρατιά του Ομέρ Βρυώνη.
Οδυσσέας Ανδρούτσος
Ομέρ Βρυώνης
Η εξέλιξη των γεγονότων
Μετά από την ήττα των Ελλήνων στη μάχη της Αλαμάνας και τον μαρτυρικό θάνατο του Αθανάσιου Διάκου, ο τουρκικός στρατός με αρχηγό τον Ομέρ Βρυώνη, δύναμης 9.000 ανδρών καθώς και πυροβολικού, σκόπευε από τη Λαμία να επιτεθεί στην Πελοπόννησο. Καθ' οδόν συνάντησε μια μικρή ομάδα 120 ανδρών με αρχηγό τον Οδυσσέα Ανδρούτσο που είχαν αμπαρωθεί μέσα σε ένα παλαιό πανδοχείο, στο λεγόμενο Χάνι της Γραβιάς. Πιο πάνω από το χάνι βρίσκονταν και άλλοι, ο Πανουργιάς και ο Δυοβουνιώτης με τους άνδρες τους, οι οποίοι ήταν έτοιμοι να υπερασπισθούν τον Ανδρούτσο.
Η πορεία της μάχης
Οι Τούρκοι περικύκλωσαν την περιοχή και το χάνι, ενώ ο Βρυώνης έστειλε δερβίση για να πει στον Ανδρούτσο να παραδοθεί. Επειδή ο Ανδρούτσος δεν δέχτηκε, οι Τούρκοι επιτέθηκαν στο πανδοχείο, αλλά αποκρούσθηκαν με μεγάλες απώλειες και αναγκάστηκαν να υποχωρήσουν. Ο Βρυώνης βλέποντας τους άνδρες του να πέφτουν από τα πυρά των Ελλήνων, διέταξε να φέρουν ένα κανόνι για να ανατινάξει το κτίριο. Οι Τούρκοι σταμάτησαν την επίθεση μέχρι να έρθει το κανόνι, ενώ οι Έλληνες, που κατάλαβαν τις προθέσεις τους, κατάφεραν στο μεταξύ να ξεφύγουν κρυφά ανάμεσα από τις εχθρικές τουρκικές γραμμές.
Συνέπεια της μάχης
Τα θύματα των Τούρκων ήταν πολυάριθμα, 330 νεκροί και 800 τραυματίες μέσα σε λίγες ώρες. Οι Έλληνες έχασαν 6 πολεμιστές. Μετά την μάχη αυτή ο Βρυώνης συγκλονίστηκε τόσο πολύ που αποφάσισε να σταματήσει προσωρινά την εκστρατεία του και να υποχωρήσει στην Εύβοια, για να συναντήσει αργότερα τις δυνάμεις του Κιοσέ Μεχμέτ. Λόγω της παύσης αυτής των δραστηριοτήτων του Βρυώνη, η μάχη στο χάνι της Γραβιάς θεωρείται σημαντικός σταθμός για την έκβαση της ελληνικής επανάστασης.
Το Χάνι της Γραβιάς ήταν ένα πανδοχείο που βρισκόταν στο δρόμο που ένωνε τη Λαμία με την Άμφισσα (Σάλωνα). Την εποχή εκείνη το χωριό που βρίσκεται σήμερα εκεί δεν υπήρχε.
Το Χάνι περιελάμβανε τους παρακάτω χώρους:
1) Στάβλο: τάιζαν και περιποιούνταν τα ζώα.
2) Οντά (καθιστικό): ο χώρος όπου έτρωγαν, ξεκουράζονταν, παζάρευαν τα εμπορεύματά τους κ. λπ.
3) Πατάρι: Εδώ κοιμόνταν. Ήταν χώρος με μεγαλύτερη ασφάλεια καθώς έκλεινε η σκάλα που ένωνε το πατάρι με το καθιστικό.
4) Κουζίνα με φούρνο και πλησταριό: Βρίσκονταν σε ξεχωριστό κτίσμα.
5) Τουαλέτα ή απόπατο: Η θέση της ήταν κοντά στο ποτάμι ώστε να καθαρίζεται εύκολα. Κατασκευασμένη σε μια γωνιά από σανίδες.
6) Μεγάλη αυλή με πέτρινη βρύση
Το πραγματικό χάνι δε μπόρεσε να σωθεί, αφού μετά τη μάχη εγκαταλείφθηκε και στη θέση των θεμελίων του ανεγέρθηκε αργότερα, το έτος 1888, ως ελάχιστος φόρος τιμής, η Προτομή του ήρωα Οδυσσέα Ανδρούτσου.
Το κτίσμα αυτό που υπάρχει σήμερα και είναι επισκέψιμο αποτελεί πιστό αντίγραφο του παλαιού χανιού σε φυσικό μέγεθος.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου