Φιλική Εταιρεία: ο κρυπτογραφικός κώδικας

Οι Φιλικοί χρησιμοποιούσαν τα γνωστά γράμματα του αλφαβήτου αλλά με φωνητική αξία διαφορετική,
π.χ. αντί για τα α, β, γ, έγραφαν αντίστοιχα: η, ζ, ψ.

Για τα κύρια ονόματα στελεχών της Εταιρείας είχαν γράμματα συνθηματικά:

Αθαν. Τσακάλωφ = Α.Β.

Νικ. Σκουφά = Α.Γ.

Εμμ. Ξάνθο = Α.Ζ.

Γρηγόριο Δικαίο = Α.Μ.

Για μερικά ονόματα ιδιαίτερης αξίας για την Εταιρία χρησιμοποιούσαν οι Φιλικοί ιδιαίτερη προσωνυμία ενδεικτική και της υπόληψης που ένιωθαν γι’ αυτά. 

Έτσι:

 ο Αλέξανδρος Υψηλάντης επονομαζόταν Καλός ή Ανδρέας Ραδάμανθυς, ο Καποδίστριας Ευεργετικός, ο Παπαφλέσσας Αρμόδιος.

Για μερικές κοινωνικές ομάδες με ιδιαίτερη σημασία για τους Φιλικούς χρησιμοποιήθηκαν επωνυμίες δηλωτικές ίσως και των αισθημάτων τους. 

Έτσι:

 οι Πρόκριτοι του Μοριά φέρονται ως Εκδικητικοί, οι Φαναριώτες ως Οινοπόται, οι Αρχιερείς της Συνόδου Δυστυχείς.

Υπήρχαν λέξεις συνθηματικές ή συμβολικές για κάποιες έννοιες ειδικής σημασίας:

το Αγκάθι =σήμαινε γι’ αυτούς εχθρός

το άνθος= φίλος

τα δένδρα = τουφέκια

ο ελέφας = το μεγάλο καράβι

η καμήλα = εμπορικό πλοίο

το κοπάδι = στόλος

ο Κύκλωψ = κατάσκοπος

ο τραγουδιστής = κανόνι

τα σύννεφα = μέλη της Εταιρίας

Για τις προσωπικές συναντήσεις τους επινόησαν διάφορα συνθηματικά αναγνώρισης τόσο του προσώπου αλλά και της σχέσης του με την Εταιρία και του βαθμού ενημέρωσής του. 

Αν κάποιος μετέφερε μήνυμα (προφορικό συνήθως) σε άλλον:

- Πρώτα του έκανε νεύμα με το χέρι (φέρνοντας το δάχτυλο στο κάτω χείλος) ότι θέλει να του μιλήσει.
- Αν εκείνος ήταν ενημερωμένος ως μέλος της Εταιρίας μυημένο - ορκισμένο, ανταποκρινόταν με άλλη συμβολική κίνηση: κινούσε το χέρι του προς το πτερύγιο του αυτιού του, για να δηλώσει έτσι ότι είναι πρόθυμος να ακούσει. 
- Έπειτα για επιβεβαίωση έλεγαν και μερικά συνθηματικά γράμματα ο κομιστής του μηνύματος και ο αναζητούμενος αποδέκτης:
Ο πρώτος έλεγε: λ
Ο δεύτερος πρόσθετε: α
Ο α΄: ν 
Ο β΄: τ 
Ο α΄: ο 
Ο β΄: ν .
(Η λέξη που προκύπτει –λαντον- δε γνωρίζουμε αν είχε κάποιο ειδικό νόημα ή ήταν τυχαίο άθροισμα των έξι γραμμάτων).


Δραστηριότητα: