Μετά από τις αποτυχημένες προσπάθειες να απελευθερωθούν με τη βοήθεια άλλων (Ορλοφικά, Λάμπρος Κατσώνης), οι Έλληνες κατάλαβαν ότι μόνο με τις δικές τους δυνάμεις θα απελευθερώνονταν. Η ιδέα αυτή ωρίμασε κατά τον 19ο αιώνα.
Το 1814, στην Οδησσό της Ρωσίας (σημερινή Ουκρανία) ο Αθανάσιος Τσακάλωφ από τα Γιάννενα, ο Νικόλαος Σκουφάς από την Άρτα και ο Εμμανουήλ Ξάνθος από την Πάτμο, ίδρυσαν μια μυστική οργάνωση, τη Φιλική Εταιρεία (Εταιρεία των Φιλικών).
Ήταν και οι τρεις έμποροι, ζούσαν έξω από την Ελλάδα, αλλά πονούσαν για την άθλια κατάσταση, στην οποία είχε περιπέσει η πατρίδα την εποχή της σκλαβιάς.
Σκοπός της Φιλικής Εταιρίας ήταν η προετοιμασία και η οργάνωση του αγώνα για την απελευθέρωση.
Αθανάσιος Τσακάλωφ
Νικόλαος Σκουφάς
Εμμανουήλ Ξάνθος
Ήταν και οι τρεις έμποροι, ζούσαν έξω από την Ελλάδα, αλλά πονούσαν για την άθλια κατάσταση, στην οποία είχε περιπέσει η πατρίδα την εποχή της σκλαβιάς.
Σκοπός της Φιλικής Εταιρίας ήταν η προετοιμασία και η οργάνωση του αγώνα για την απελευθέρωση.
Η Φιλική Εταιρεία οργανώθηκε με μεγάλη μυστικότητα. Φρόντιζε για τη συγκέντρωση χρημάτων με τα οποία αγόραζε όπλα και άλλου είδους πολεμικό υλικό, εξόπλιζε καράβια με κανόνια και πληρώματα, μα πάνω από όλα φρόντιζε για τη μύηση όσο το δυνατόν περισσότερων Ελλήνων στα μυστικά της. Μια ηγετική ομάδα αποτελούσε ως την έναρξη της Επανάστασης την Υπέρτατη Αρχή και συντόνιζε τη δράση της Φιλικής Εταιρείας.
Η μύηση στην Εταιρεία γινόταν κρυφά και έπαιρνε μορφή ιεροτελεστίας. Ο υποψήφιος έδινε όρκο ότι θα τηρήσει το μυστικό και θα ακολουθεί τις εντολές της Εταιρείας.
Αφού ακουμπούσε το χέρι του πάνω στο Ευαγγέλιο έδινε τον παρακάτω όρκο:
Οδησσός
Tο σπίτι στην Οδησσό, όπου ιδρύθηκε η Φιλική Εταιρεία.
Η μύηση στην Εταιρεία γινόταν κρυφά και έπαιρνε μορφή ιεροτελεστίας. Ο υποψήφιος έδινε όρκο ότι θα τηρήσει το μυστικό και θα ακολουθεί τις εντολές της Εταιρείας.
Αφού ακουμπούσε το χέρι του πάνω στο Ευαγγέλιο έδινε τον παρακάτω όρκο:
«Τέλος πάντων, ορκίζομαι εις Σε, ω Ιερά πλην τρισαθλία Πατρίς!
Ορκίζομαι εις τας πολυχρονίους βασάνους Σου,
ορκίζομαι εις τα πικρά δάκρυα, τα οποία τόσους αιώνας έχυσαν και χύνουν τα ταλαίπωρα τέκνα Σου,
εις τα ίδια μου τα δάκρυα, χυνόμενα κατά ταύτην την στιγμήν και εις την μέλλουσαν ελευθερίαν των ομογενών μου, ότι αφιερώνομαι όλως εις Σε.
Εις το εξής Συ θέλεις είσαι η αιτία και ο σκοπός των διαλογισμών μου.
Το όνομά Σου ο οδηγός των πράξεών μου και η ευτυχία Σου η ανταμοιβή των κόπων μου.
Η Θεία δικαιοσύνη ας εξαντλήσει επάνω εις την κεφαλήν μου όλους τους κεραυνούς της, το όνομά μου να είναι εις αποστροφήν, και το υποκείμενόν μου το αντικείμενο της κατάρας και του αναθέματος των ομογενών μου, αν ίσως λησμονήσω εις μίαν στιγμήν τας δυστυχίας των και δεν εκπληρώσω το χρέος μου.
Τέλος, ο θάνατός μου ας είναι η άφευκτος τιμωρία του αμαρτήματός μου, δια μη μολύνω την αγνότητα της εταιρείας με την συμμετοχήν μου.»
Ορκίζομαι εις τας πολυχρονίους βασάνους Σου,
ορκίζομαι εις τα πικρά δάκρυα, τα οποία τόσους αιώνας έχυσαν και χύνουν τα ταλαίπωρα τέκνα Σου,
εις τα ίδια μου τα δάκρυα, χυνόμενα κατά ταύτην την στιγμήν και εις την μέλλουσαν ελευθερίαν των ομογενών μου, ότι αφιερώνομαι όλως εις Σε.
Εις το εξής Συ θέλεις είσαι η αιτία και ο σκοπός των διαλογισμών μου.
Το όνομά Σου ο οδηγός των πράξεών μου και η ευτυχία Σου η ανταμοιβή των κόπων μου.
Η Θεία δικαιοσύνη ας εξαντλήσει επάνω εις την κεφαλήν μου όλους τους κεραυνούς της, το όνομά μου να είναι εις αποστροφήν, και το υποκείμενόν μου το αντικείμενο της κατάρας και του αναθέματος των ομογενών μου, αν ίσως λησμονήσω εις μίαν στιγμήν τας δυστυχίας των και δεν εκπληρώσω το χρέος μου.
Τέλος, ο θάνατός μου ας είναι η άφευκτος τιμωρία του αμαρτήματός μου, δια μη μολύνω την αγνότητα της εταιρείας με την συμμετοχήν μου.»
Όρκος της Φιλικής Εταιρείας
Οι Φιλικοί δε γνωρίζονταν μεταξύ τους. Επικοινωνούσαν με κρυπτογραφικό κώδικα (συνθηματικό αλφάβητο), ψευδώνυμα και συνθηματικές λέξεις.
Στα επτά χρόνια της ύπαρξής της, η Φιλική Εταιρεία εξαπλώνεται σ΄ όλες τις περιοχές όπου δρουν και κατοικούν Έλληνες.
Άνθρωποι με διαφορετική κοινωνική προέλευση και οικονομικές δυνατότητες γίνονται μέλη της. Από τους πρώτους που έγιναν Φιλικοί ήταν οι κλέφτες. Στη συνέχεια μπήκαν στην Εταιρεία έμποροι, κληρικοί και άλλοι.
Σφραγίδες της Φιλικής Εταιρείας.
«Εφοδιαστικό» με τα σύμβολα και τα αρχικά [ή] Ε[λευθερία] ή Θ[άνατος], γραμμένα με τον κρυπτογραφικό κώδικα της Εταιρείας.
«Εφοδιαστικό» μέλους της Φιλικής Εταιρείας. Το έγγραφο αυτό βεβαίωνε ότι ο κάτοχος του ήταν μέλος της Εταιρείας.
Στα επτά χρόνια της ύπαρξής της, η Φιλική Εταιρεία εξαπλώνεται σ΄ όλες τις περιοχές όπου δρουν και κατοικούν Έλληνες.
Άνθρωποι με διαφορετική κοινωνική προέλευση και οικονομικές δυνατότητες γίνονται μέλη της. Από τους πρώτους που έγιναν Φιλικοί ήταν οι κλέφτες. Στη συνέχεια μπήκαν στην Εταιρεία έμποροι, κληρικοί και άλλοι.
Οι Φιλικοί άφηναν να εννοείται ότι πίσω από την Εταιρεία είναι μια μεγάλη δύναμη, που θέλει την απελευθέρωση των Ελλήνων. Πολλοί πίστεψαν ότι πρόκειται για τη Ρωσία, που ήταν ομόδοξη.
Το εγκόλπιο του κατηχητή (χειρόγραφο)
εγκόλπιο: βιβλιαράκι με καθοδηγητικό, χρηστικό περιεχόμενο
κατηχητής: αυτός που προσπαθούσε να πείσει κι άλλους να μυηθούν στη Φιλική Εταιρεία
Για να γίνει πιο αποτελεσματική η δράση της Εταιρείας, μετέφεραν την έδρα της στην Κωνσταντινούπολη και αναζήτησαν αρχηγό. Απευθύνθηκαν στον Καποδίστρια, που ήταν τότε υπουργός εξωτερικών της Ρωσίας, αλλά εκείνος, που γνώριζε την εχθρική διάθεση των ευρωπαϊκών δυνάμεων απέναντι στα επαναστατικά κινήματα, αρνήθηκε.
Στη συνέχεια οι Φιλικοί απευθύνθηκαν στον Αλέξανδρο Υψηλάντη, που δέχτηκε με ενθουσιασμό κι έγινε ο γενικός αρχηγός της Φιλικής εταιρείας.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου