Με τον όρο ¨ελληνική παραδοσιακή κατοικία¨ αναφερόμαστε στις κατοικίες που
κτίστηκαν από την Άλωση της Πόλης (1453) έως τα πρώτα χρόνια ίδρυσης του
Νεοελληνικού Κράτους (1830).
Μπορούμε να κατηγοριοποιήσουμε τα ελληνικά παραδοσιακά σπίτια
ως προς δύο κριτήρια: τον τόπο κατασκευής και την κοινωνική τάξη των κατοίκων.
Ως προς τον τόπο οι παραδοσιακές κατοικίες χωρίζονται
σε:
- σπίτια νησιωτικά
- σπίτια ηπειρωτικής Ελλάδας
Ως προς την κοινωνική τάξη των κατοίκων:
- λαϊκά
- μεσαία (νοικοκυρόσπιτα)
- αρχοντικά
Οι τύποι σπιτιών που συναντώνται στη νησιωτική Ελλάδα
είναι ίδιοι με αυτούς που συναντώνται στην ηπειρωτική (μονόσπιτα, διώροφα,
αρχοντικά, πυργόσπιτα). Παρουσιάζουν
όμως διαφορές εξαιτίας κλιματικών και κοινωνικο-οικονομικών παραγόντων.
Νησιωτική Ελλάδα:
Μονόσπιτα:
Αποτελείται από ένα μικρό μακρόστενο πέτρινο δωμάτιο με
επίπεδη στέγη. Σε αυτό συγκεντρώνονται όλες οι λειτουργίες του σπιτιού.
Στοιχεία του ο σοφάς ή κρέβατος (υπερψυμωμἐνη ξύλινη κατασκευή
όπου κοιμόνταν και στο κάτω μέρος της αποθήκευαν πράγματα) και το τζάκι.
Διώροφα:
Ορθογώνια σπίτια. Στο ισόγειο (κατώι) υπήρχαν οι
βοηθητικοί χώροι (στάβλοι, αποθήκες). Οι άνθρωποι κατοικούσαν στο ανώι (πάνω
όροφο).
Αρχοντικά:
Μεγάλα σπίτια με διακόσμηση.
Πυργόσπιτα:
Μόνιμες ή εποχικές οχυρές κατοικίες των
μεγαλοκτηματιών.
Μονόσπιτα:
Έχει στέγη με κεραμίδια. Κυριότερο σημείο του σπιτιού
είναι εστία. Γύρω από αυτήν οι άνθρωποι μαγειρεύουν, τρώνε και κοιμούνται.
Διώροφα:
Σε αυτό υπάρχει το χαγιάτι (ανοιχτός εξώστης που
στεγάζεται με την προεξοχή της στέγης).
Αρχοντικά:
Μεγαλοπρεπή σπίτια με ξύλινους εξώστες (σαχνισιά) στον
πάνω όροφο. Εκεί συναντάμε τον κύριο χώρο του σπιτιού τον ηλιακό ή δοξάτο (με
χαμηλά παράθυρα και πολύχρωμους γυάλινους φεγγίτες) καθώς και τα δωμάτια της
οικογένειας.
Πυργόσπιτα:
Είναι συνήθως διώροφα. Στο πάνω μέρος υπάρχουν οι
επάλξεις, η καταχύστρα για προστασία της εισόδου και πολεμίστρες. Ειδικοί
κατηγορία αποτελούν οι μανιάτικοι πύργοι που χρησιμοποιούνταν μόνο για πόλεμο
(πολεμόπυργοι).
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου