Ενότητα 1: Τα ψάθινα καπέλα

Τι θα μάθουμε:

• Πώς περιγράφουμε ένα πράγμα.
• Πώς χρησιμοποιούμε τους χρόνους του ρήματος.  

• Λυκαβηττός:

Λόφος της Αθήνας, στο κέντρο σχεδόν της πόλης. Σύμφωνα με τη μυθολογία ήταν βράχος που κουβαλούσε η θεά Αθηνά και ο οποίος της έπεσε από τα χέρια όταν έμαθε μια κακιά είδηση που της έφερε ένα κοράκι. Σύμφωνα με το μύθο από τότε τα κοράκια έγιναν μαύρα. Η πρόσβαση στο λόφο γίνεται και με τελεφερίκ. Στην κορυφή του υπάρχει ο λόφος του Αγ. Γεωργίου. 

• Φάληρο:

(αρχ. Φάληρον/ επίθ. φάλαρος =  λαμπρός)

Παραλιακό προάστιο στα ΝΑ της Αθήνας. 

Κατά την αρχαιότητα λειτουργούσε ως λιμάνι της Αθήνας. Μετά τη ναυμαχία της Σαλαμίνας (480 π.Χ.) αντικαταστάθηκε από τον Πειραιά. Ιδρυτής του Φαλήρου θεωρείται ο τοπικός ήρωας Φάληρος (εγγονός του βασιλιά της Αθήνας Ερεχθέα).

• λαγωνικό: 

(αρχ. λακωνική κύων)

Κυνηγετικό σκυλί ειδικά εκπαιδευμένο στην ανίχνευση θηραμάτων. 

Συνώνυμα: κυνηγόσκυλο, ζαγάρι.

(μτφ.) άνθρωπος ικανός στο να ανακαλύπτει στοιχεία και να φέρνει στην επιφάνεια κάτι κρυφό:

-   (μτφ.) αστυνομικός με μεγάλη ικανότητα στη διερεύνηση εγκληματικών υποθέσεων

-  (μτφ.) δημοσιογράφος (ρεπόρτερ) με μεγάλη ικανότητα στην ανακάλυψη σημαντικών ειδήσεων

• κινέζικα βάζα:

Θεωρούνται ιδιαίτερης ποιότητας τόσο σε σχέση με τις διακοσμήσεις τους, όσο και σε σχέση με την τεχνική επεξεργασίας της πορσελάνης. 

Κινέζικο βάζο που πουλήθηκε το 2011 έναντι 62 εκ. ευρώ. 

• οβίδα:

(καθ. οβίς)

Βλήμα πυροβόλου (κανονιού ή όλμου). Αρχικά ήταν πέτρινα, αργότερα σιδερένια και σήμερα περιέχουν εκρηκτική γόμωση. 

πετσί: 
(ιταλ. pezzo = κομμάτι)
Το δέρμα. Στο κείμενο (βυσσινί πετσί) αναφέρεται στο επεξεργασμένο δέρμα που κάλυπτε το εσωτερικό του αμαξιού (ταπετσαρία).

• φάτσα: 

(ιταλ. faccia)
Το πρόσωπο. Στο κείμενο εννοείται το μπροστινό μέρος του αμαξιού.

• μούργος: 

-  Μεγαλόσωμο τσοπανόσκυλο (συνήθως με σκούρο τρίχωμα).
- Για άνθρωπο άσχημο, άξεστο, απότομο (χρησιμοποιείται ειρωνικά ή υβριστικά). 

Δραστηριότητα: 

• Υπογράμμισε τα ρήματα του κειμένου. Τι χρόνους χρησιμοποιεί η συγγραφέας για την περιγραφή του αυτοκινήτου;
• Διάβασε την παρακάτω περιγραφή ενός χρυσού κοσμήματος (αρ. 746), που βρίσκεται στο Βρετανικό Μουσείο. Βρες τα ρήματα. Ποιος χρόνος των ρημάτων χρησιμοποιείται στην περιγραφή;

Πρόκειται για κόσμημα με αριθμό καταλόγου 746 που βρέθηκε στην Αίγινα. Το ολόχρυσο κρεμαστό κόσμημα έχει ως κεντρικό χαρακτηριστικό στοιχείο μια λιονταροκεφαλή με μυτερά αυτιά. Δεξιά και αριστερά υπάρχουν οπές για δακτύλιο. Ο λαιμός του λιονταριού είναι διακοσμημένος με χρυσό σύρμα που σχηματίζει κύκλους και εφαπτόμενες γραμμές. Από τη λιονταροκεφαλή είναι αναρτημένες τέσσερις χρυσές αλυσιδίτσες από πλεγμένο ολόχρυσο σύρμα. Δύο αλυσιδίτσες καταλήγουν σε ολόχρυσες πάπιες που πετάν, ενώ οι άλλες δύο καταλήγουν σε ολόχρυσα αυγά. Κάτω από την λιονταροκεφαλή είναι στερεωμένο με σύρμα ένα ολόχρυσο καλάθι, που είναι διακοσμημένο με τρία ζευγάρια ραβδωτές γραμμές. Στο καλάθι κρέμονται επίσης τρεις ολόχρυσες πλεκτές αλυσιδίτσες που καταλήγουν σε πάπιες που πετούν.

Όταν περιγράφουμε ένα αντικείμενο, συνήθως χρησιμοποιούμε Ενεστώτα. Στο κείμενο όμως η συγγραφέας χρησιμοποιεί παρελθοντικούς χρόνους γιατί θυμάται με νοσταλγία και περιγράφει το παλιό οικογενειακό της αυτοκίνητο.

• Κλικ εδώ για το πώς περιγράφουμε ένα αντικείμενο.

Δείτε όλα τα επεισόδια της σειράς
¨Τα ψάθινα καπέλα¨ από την ΕΡΤ: 

1, 2, 3, 4, 5, 6, 7, 8, 9, 10, 11, 12.

Κλικ εδώ ή στην εικόνα για να γνωρίσετε τη συγγραφέα του βιβλίου ¨Τα ψάθινα καπέλα¨, Μαργαρίτα Λυμπεράκη. 

• Κλικ εδώ για να δεις πώς περιγράφουμε ένα πράγμα.