Η άλωση της Θεσσαλονίκης από τους Άραβες (904 μ.Χ.)

Πληροφορίες για την άλωση της Θεσσαλονίκης από τους Άραβες έχουμε χάρη στο έργο Θεσσαλονικέως κληρικού του Ιωάννη Καμινιάτη. Ο Καμινιάτης έζησε την πολιορκία και την άλωση της πόλης, αιχμαλωτίσθηκε και επέστρεψε τελικά στην πόλη του, όταν οι πειρατές τον αντάλλαξαν με Άραβες που είχαν αιχμαλωτίσει οι Βυζαντινοί.

Στις αρχές του 10^ου αιώνα αυτοκράτορας του Βυζαντίου είναι ο Λέων ο ΣΤ΄ (886-912). Η μεγαλύτερη απειλή για τις παραθαλάσσιες περιοχές του βυζαντινού κράτους είναι οι Σαρακηνοί πειρατές που έχοντας ως ορμητήριά τους λιμάνια της Κρήτης και της Συρίας λεηλατούν τα νησιά και τα παράλια του Αιγαίου.

Λέων ο ΣΤ΄

Το καλοκαίρι του 904 μία μεγάλη ναυτική δύναμη Σαρακηνών πειρατών αποπλέει από το λιμάνι της Ταρσού*. Αποτελείται από 54 μεγάλα πολεμικά πλοία με αρχηγό τον εξωμότη* Λέοντα Τριπολίτη και κατευθύνεται προς το Αιγαίο όπου και δεν συναντάει κάποια αντίσταση από το βυζαντινό στόλο. Στη συνέχεια πλέει προς τη Θεσσαλονίκη.

Μόλις οι Θεσσαλονικείς πληροφορούνται τον κίνδυνο προσπαθούν να προετοιμάσουν την άμυνα της πόλης τους. Επισκευάζουν πρόχειρα τα μισοκατεστραμμένα τμήματα του θαλασσίου τείχους και κατασκευάζουν πάνω σ' αυτό μερικούς ξύλινους πύργους. Κλείνουν επίσης την είσοδο του λιμανιού με σιδερένια αλυσίδα. Τα χρόνια αυτά η Θεσσαλονίκη δε διαθέτει σημαντική στρατιωτική φρουρά και οι κάτοικοί της είναι άπειροι στον πόλεμο.

Οι Σαρακηνοί εμφανίζονται μπροστά από τα θαλάσσια τείχη της πόλης το πρωί της Κυριακής 29 Ιουλίου 904. Στα 54 πλοία των πειρατών βρίσκονται 10.000 άντρες.

Η άλωση της Θεσσαλονίκης από άραβες πειρατές το 904, σε μικρογραφία από το χειρόγραφο «Χρονικό του Σκυλίτζη»,
12ος-13ος αι. (Μαδρίτη, Εθνική Βιβλιοθήκη)

Ακολουθεί τριήμερη πολιορκία και εισβολή των πειρατών στην πόλη αφού πρώτα στήσουν πάνω στα πλοία τους ξύλινους πύργους που ήταν ψηλότερη από τα θαλάσσια τείχη της πόλης. Μένουν στην πόλη για δέκα μέρες σφάζοντας και ψάχνοντας για κρυμμένους θησαυρούς. Παραλίγο να κάψουν την πόλη, κάτι που αποτράπηκε μόνο αφού τους δόθηκαν από τους βυζαντινούς αξιωματούχους μεγάλες ποσότητες χρυσού. Φεύγοντας παίρνουν μαζί τους πάνω από 20.000 ανθρώπους για να τους πουλήσουν σε σκλαβοπάζαρα της Συρίας.

*Ταρσός: πόλη της Μ. Ασίας

*εξομώτης: αυτός που αρνήθηκε τη θρησκεία του και ασπάστηκε άλλη

Πηγή: Ίδρυμα Μουσείου Μακεδονικού Αγώνα