Οι θάλασσες της Ελλάδας

Τι θα μάθουμε:

- Τα πελάγη της Ελλάδας

Πέλαγος: θαλάσσια περιοχή μικρότερη από τη θάλασσα και τον ωκεανό.

Παρατήρησε τον παρακάτω χάρτη. Από ποια πελάγη βρέχονται οι ακτές της Ελλάδας;

Η Ελλάδα βρέχεται από:

- το Αιγαίο

- το Ιόνιο

- το Λιβυκό πέλαγος

Τα τρία αυτά πελάγη αποτελούν τμήμα της Μεσογείου θάλασσας.

Το Ιόνιο πέλαγος βρέχει τη δυτική Ελλάδα. Αποτελεί τη βαθύτερη θαλάσσια περιοχή της Μεσογείου, αφού σε ορισμένα σημεία το βάθος του ξεπερνά τα 4.000μ. Σε απόσταση 62 μιλίων ΝΔ του ακρωτηρίου του Ταίναρου βρίσκεται το βαθύτερο σημείο της Μεσογείου, το «Φρέαρ των Οινουσσών» με βάθος 4.850 μ. (κατ΄ άλλους 5.090 μ.).

Αποτελεί μια από τις πιο σεισμογενείς περιοχές του κόσμου (σημείο σύγκλισης της Ευρασιατικής, της Αφρικανικής και της Απουλιανής πλάκας). Είναι θάλασσα ολιγοτροφική δηλ. έχει μικρούς πληθυσμούς ψαριών και θαλασσινών. Τα νησιά που υπάρχουν στο Ιόνιο πέλαγος ονομάζονται Ιόνιοι νήσοι.

Πώς πήρε το όνομά του το Ιόνιο Πέλαγος

Σύμφωνα με τον Αισχύλο, το μεγάλο τραγικό ποιητή της αρχαίας Αθήνας, αρχικά το Ιόνιο ονομαζόταν «κόλπος της Ρέας». Το σημερινό του όνομα το πήρε, όταν το διέσχισε η Ιώ, η όμορφη ιέρεια που αγαπούσε ο Δίας.

Ένας άλλος αρχαίος συγγραφέας, ο Θεόπομπος, αναφέρει ότι το όνομα του πελάγους προέρχεται από τον Ίωνα, έναν αρχαίο βασιλιά της περιοχής.

Το Λιβυκό πέλαγος εκτείνεται νότια της Κρήτης ως την Αφρική. Σε αυτό υπάρχουν αρκετές ελληνικές νησίδες όπως η Γαύδος, η Γαυδοπούλα, το Κουφονήσι κ.ά.

Το Αιγαίο πέλαγος είναι μια κλειστή θάλασσα ανάμεσα στις ακτές της Ελλάδας και της Τουρκίας. Έχει έκταση 240.000 τ.χλμ. και μέγιστο βάθος 2.249 μ. μεταξύ Κρήτης και Κυκλάδων. Το όνομα του το πήρε από το βασιλιά της Αθήνας Αιγέα που πνίγηκε στα νερά του, όταν είδε να γυρίζει το πλοίο του Θησέα με μαύρα πανιά.

Μια άλλη ετυμολόγηση της ονομασίας Αιγαίο είναι η ακόλουθη: Σε πολλές πόλεις της αρχαίας Ελλάδας, που ήταν παράλιες, έδιναν το όνομα Αιγαί. Σε αυτές τις πόλεις γινόντουσαν λαμπρές τελετές για το θεό της θάλασσας, τον Ποσειδώνα. Επειδή, όμως, το πέλαγος προστατευόταν από αυτόν το Θεό είναι πολύ πιθανό να έχει ονομαστεί Αιγαίο από το όνομα αυτών των πόλεων. Γενικά τα ονόματα τόπων που παράγονται από το θέμα αιγ- δηλώνουν μέρη κοντά σε θάλασσα, πηγές ή ποταμούς.

Σήμερα οι γεωγράφοι χωρίζουν
το Αιγαίο σε τρία τμήματα:

- βόρειο

- νότιο

- κεντρικό

Από την αρχαιότητα όμως ήδη τα διάφορα τμήματα του Αιγαίου είχαν ιδιαίτερα ονόματα:

- Μυρτώο πέλαγος, μεταξύ Σουνίου και Κυθήρων.

- Θρακικό πέλαγος, μεταξύ Θάσου, Σαμοθράκης και θρακικών ακτών.

- Ικάριο πέλαγος, μεταξύ Χίου και Κω.

- Κρητικό πέλαγος, βόρεια της Κρήτης.

- Καρπάθιο πέλαγος, μεταξύ Καρπάθου και μικρασιατικών ακτών.

- Ευβοϊκή θάλασσα, που περιβρέχει το νησί Εύβοια.

- Δωδεκανησιακή θάλασσα, που περιβάλλει τα Δωδεκάνησα.

Κάνε κλικ εδώ ή στην εικόνα 

για να ¨παίξεις¨ με τα ελληνικά πελάγη.