Δημήτρια

Βράνος Ιωάννης Χαρίλαος (Αγιογράφος, ζωγράφος, Ιωάννινα 1938)

Τα Δημήτρια αποτελούν πολιτιστικό θεσμό της Θεσσαλονίκης με καταγωγή από την αρχαία εμποροπανήγυρη που είχε το ίδιο όνομα. Περιλαμβάνει μουσικές και θεατρικές εκδηλώσεις, εκθέσεις ζωγραφικής, γλυπτικής κ.λπ., οργάνωση συνεδρίων. Ο θεσμός των Δημητρίων ξεκίνησε το 1966 με πρωτοβουλία του Δήμου Θεσσαλονίκης.

Βυζαντινά χρόνια

Κατά τα βυζαντινά χρόνια η Θεσσαλονίκη αποτελεί την πόλη του εμπορίου και της βιοτεχνίας. Σταθμό ανάμεσα σε Ανατολή και Δύση. Ανθούν η μεταξουργία καθώς και κατεργασία χαλκού, σιδήρου, κασσίτερου και μολύβδου. Από την Ανατολή φτάνουν εδώ αρώματα, μπαχαρικά, υφάσματα και άλλα πολύτιμα προϊόντα, ενώ από το εσωτερικό προέρχονται τα γεωργικά προϊόντα και άλλα εμπορεύματα από το λιμάνι της Θεσσαλονίκης διασκορπίζονται σ’ όλο τον κόσμο. 

Η ιδιαίτερη αυτή οικονομική θέση της πόλης σε συνδυασμό με την αγάπη των Θεσσαλονικέων προς τον Άγιό τους, οδήγησαν στην καθιέρωση γιορτής προς τιμήν του. Γιορτή που είχε θρησκευτικό χαρακτήρα (εκκλησιαστικές τελετές), λαϊκό (πνευματικές και αθλητικές εκδηλώσεις) και εμπορικό (εμποροπανήγυρη). Δεν είναι τυχαίο που τα Δημήτρια της Θεσσαλονίκης ονομάστηκαν  «Παναθήναια των μεσαιωνικών Αθηνών». Έμποροι από όλα τα μέρη της Ελλάδας αλλά και από Βουλγαρία, την Ιταλία, την Ισπανία, τη Ρωσία και άλλα μέρη συνέρρεαν στην πόλη.

Αρχικά οι εμποροπανήγυρη γίνονταν στην περιοχή γύρω από το ναό του Αγίου Δημητρίου. Αργότερα, όταν άρχισε να προσελκύει μεγάλο αριθμό επισκεπτών, μεταφέρθηκε εκτός πόλης, ώστε να υπάρχει ο κατάλληλος χώρος για τα εμπορεύματα αλλά και για λόγους ασφαλείας, μιας και μαζί με τους εμπόρους έρχονταν στην πόλη και κατάσκοποι. Άλλωστε υπήρχε και ο κώδικας του Ιουστινιανού, που όριζε οι εμποροπανηγύρεις σε καιρό ειρήνης να πραγματοποιούνται σε κατάλληλους, από κάθε άποψη, τόπους.