Η ταυτότητα του χάρτη: Κλίμακα

Τι θα μάθουμε

- τι είναι η κλίμακα του χάρτη

- πώς να υπολογίζουμε αποστάσεις με τη βοήθεια της κλίμακας

Οι χαρτογράφοι για να μεταφέρουν μια μεγάλη περιοχή της Γης επάνω σε χάρτη, τη σχεδιάζουν υπό κλίμακα, δηλαδή πολύ μικρότερη από ό,τι είναι στην πραγματικότητα. 

Η κλίμακα είναι ένας αριθμός που μας δείχνει πόσες φορές μικρότερη είναι μια περιοχή πάνω στο χάρτη από το μέγεθός της στην επιφάνειας της Γης.

Η κλίμακα στο χάρτη μπορεί να παρουσιαστεί με δύο τρόπους:

Διαβάζεται ¨ένα προς ένα εκατομμύριο εκατοστά¨ και σημαίνει ότι ένα εκατοστό του χάρτη αντιστοιχεί σε 1.000.000 εκατοστά στην πραγματικότητα (στο έδαφος).

Χρησιμοποιώντας την κλίμακα ενός χάρτη είναι εύκολο να υπολογίσουμε την πραγματική απόσταση δύο σημείων:

1. Βρίσκουμε την κλίμακα του χάρτη που χρησιμοποιούμε.

π.χ. χάρτης με κλίμακα 1:1.000.000

2. Χρησιμοποιώντας το χάρακα μετράμε την απόσταση μεταξύ δύο τόπων.

π.χ. απόσταση μεταξύ δύο πόλεων 20 εκ.

3. Πολλαπλασιάζουμε την απόσταση με τον παρονομαστή του κλάσματος.

π.χ. 20 Χ 1.000.000 = 20.000.000

4. Μετατρέπουμε τις μονάδες μέτρησης σε πιο βολικές μονάδες (τα εκατοστά σε μέτρα ή χιλιόμετρα).

π.χ. 20.000.000 : 100.000 = 200 χλμ.

Δραστηριότητα:

α) Βρες στο χάρτη της τάξης σου τις πόλεις Λαμία και Πάτρα.

β) Ένωσε με ευθεία γραμμή τις δύο πόλεις και μέτρησε τη μεταξύ τους απόσταση.

γ) Υπολόγισε (όπως περιγράφεται παραπάνω) την απόσταση μεταξύ των δύο πόλεων.

δ) Σύγκρινε το αποτέλεσμα που βρήκες με την απόσταση μεταξύ των δύο πόλεων όπως αυτή δίνεται στον παρακάτω πίνακα χιλιομετρικών αποστάσεων.

- Τι παρατηρείς;

- Σε τι πιστεύεις ότι οφείλεται η χιλιομετρική διαφορά;

Προσοχή!

 Οι αποστάσεις μεταξύ των πόλεων που υπολογίζουμε αναφέρονται σε ευθεία γραμμή. Έτσι, δεν είναι ακριβώς αυτές της πραγματικότητας, αφού υπάρχουν και στροφές κ.λπ. Αντίθετα οι αποστάσεις που αναφέρονται σε οδικούς χάρτες ή στην σήμανση στους δρόμους έχουν μετρηθεί με βάση το οδικό δίκτυο.

Όταν ο χάρτης δείχνει πολλές λεπτομέρειες, λέμε ότι η κλίμακά του είναι μεγάλη
(ο παρονομαστής μικραίνει),

ενώ όταν η κλίμακα μικραίνει
(ο παρονομαστής μεγαλώνει),
ο χάρτης μας δείχνει λιγότερες λεπτομέρειες.

Γλωσσάριο

Κλίμακα: είναι ένας αριθμός που δηλώνει πόσες φορές μικρότερη είναι μία απόσταση πάνω στο χάρτη από την πραγματική της απόσταση στο έδαφος

Χαρτογράφος: ο επιστήμονας που ασχολείται με την κατασκευή των χαρτών