Ο Α΄ Παγκόσμιος Πόλεμος

Στις αρχές του 20^ου αιώνα ήρθαν σε σύγκρουση μεταξύ τους οι βιομηχανικά αναπτυγμένες χώρες της Ευρώπης (Αγγλία, Γερμανία), θέλοντας η καθεμία να εξασφαλίσει νέες αγορές για τα προϊόντα της και περισσότερες πρώτες ύλες. Στη σύγκρουση αυτή συμμετείχαν και άλλα κράτη εξαιτίας εδαφικών διαφορών.

Δημιουργήθηκαν έτσι δύο αντίπαλα στρατόπεδα:

- Η Αντάντ / "Εγκάρδια Συνεννόηση" (Entente Cordiale) / (Αγγλία, Γαλλία)

- Οι Κεντρικές Αυτοκρατορίες (Γερμανία, Αυστρία).

Στις Κεντρικές Αυτοκρατορίες εντάχθηκαν στη συνέχεια η Βουλγαρία και η Οθωμανική αυτοκρατορία. Σταδιακά όλο και περισσότερα κράτη εντάσσονταν σε μία από τις δύο συμμαχίες. Έτσι, ο πόλεμος αυτός ονομάστηκε «Παγκόσμιος».

Πράσινο: Αντάντ

Πορτοκαλί: Κεντρικές Αυτοκρατορίες

Γκρι: Ουδέτεροι

Αφορμή για την έναρξη του Α΄ Παγκόσμιου Πολέμου αποτέλεσε η δολοφονία το 1914 στο Σεράγεβο του διαδόχου του θρόνου της Αυστρίας Φερδινάνδου, από Σέρβο φοιτητή.

Το αμάξι μέσα στο οποίο δολοφονήθηκε ο Φερδινάνδος

Στην Ευρώπη δημιουργήθηκαν δύο μέτωπα του πολέμου:

- Το Ανατολικό (Γερμανοί εναντίον Ρώσων).

- Το Δυτικό (Γερμανοί εναντίον Γάλλων).

Ο Α΄ Παγκόσμιος Πόλεμος πέρασε στην ιστορία ως ο πόλεμος των ¨χαρακωμάτων¨ και των ¨θέσεων¨ μιας και οι στρατιώτες και στα δύο μέτωπα έμειναν για ολόκληρους μήνες καθηλωμένοι στα χαρακώματα.

Στην Ελλάδα υπήρχαν δύο διαφορετικές απόψεις για τη στάση που έπρεπε να κρατήσει η χώρα. Από τη μια ο Βενιζέλος υποστήριζε ότι η Ελλάδα έπρεπε να ενταχθεί στη συμμαχία της Αντάντ, μιας και έτσι θα εξασφαλίζονταν τα συμφέροντα των υπόδουλων Ελλήνων, που οι περισσότεροι βρίσκονταν στα εδάφη της Οθωμανικής αυτοκρατορίας, σύμμαχο των Κεντρικών Αυτοκρατοριών. 

Αντίθετη άποψη είχε ο γερμανόφιλος βασιλιάς Κωνσταντίνος που υποστήριζε την ουδετερότητα της χώρας, πιστεύοντας στη νίκη των Γερμανών.

Αποτέλεσμα αυτής της διάστασης απόψεων υπήρξε ο διχασμός της χώρας (Εθνικός Διχασμός). Ο Βενιζέλος παραιτήθηκε. 

Το 1915 όμως οι Αγγλογάλλοι αποβιβάζουν στρατό στη Θεσσαλονίκη και εκδηλώνεται στρατιωτικό κίνημα (Κίνημα Εθνικής Αμύνης).

Σχηματίζεται προσωρινή κυβέρνηση στη Θεσσαλονίκη με πρωθυπουργό τον Ελευθέριο Βενιζέλο. Η Ελλάδα χωρίζεται στα δύο, στο «κράτος των Αθηνών» υπό τον Κωνσταντίνο και στο «κράτος της Θεσσαλονίκης» υπό τον Βενιζέλο. 

Ο βασιλιάς Κωνσταντίνος παραιτείται και εγκαταλείπει τη χώρα. Τον διαδέχεται ο γιος του Αλέξανδρος. Έτσι η Ελλάδα μπαίνει στον πόλεμο στο πλευρό της Αντάντ.

Το 1917 εισέρχονται στον πόλεμο οι Η.Π.Α. Ο ελληνικός στρατός σημειώνει αποφασιστική νίκη κατά των Βουλγάρων στη μάχη του Σκρα (1918).

Στη διάρκεια των αιματηρών συγκρούσεων του Α' Παγκόσμιου πολέμου εκδηλώθηκε και η Ρωσική επανάσταση (1917), που ανέτρεψε το καθεστώς του τσάρου και εγκαθίδρυσε το πρώτο σοσιαλιστικό κράτος. Η ατομική ιδιοκτησία καταργήθηκε και όλη η γη, τα εργοστάσια, τα μεταλλεία κτλ. περιήλθαν στο κράτος.

Όλα τα κράτη έχουν μεγάλες απώλειες. Οι νεκροί στρατιώτες υπολογίζονται σε 14 εκατ. Στις 11 Νοεμβρίου 1918 τελειώνει ο Α΄ Παγκόσμιος Πόλεμος με νίκη της Αντάντ.

Με τη Συνθήκη των Σεβρών η Ελλάδα παίρνει τη Δυτική Θράκη από τη Βουλγαρία, την Ανατολική Θράκη από την Τουρκία (εκτός την περιοχή της Κωνσταντινούπολης), την Ίμβρο και την Τένεδο, καθώς και την περιοχή της Σμύρνης.