Δίσεκτο ονομάζουμε το έτος που έχει 366 ημέρες αντί για 365 που έχουν τα άλλα έτη. Αυτό συμβαίνει κάθε 4 χρόνια όταν προσθέτουμε στο Φεβρουάριο μία επιπλέον ημέρα.
Ας δούμε όμως γιατί συμβαίνει αυτό…
Οι πρώτοι που υπολόγισαν με μεγάλη ακρίβεια τη διάρκεια του έτους (365,25 μέρες) ήταν οι Αιγύπτιοι. Ήταν επίσης οι πρώτοι που παρέλειψαν τις επιπλέον 6 ώρες που προέκυπταν από τον υπολογισμό και υιοθέτησαν το έτος με ακέραιο αριθμό ημερών.
Οι 6 αυτές ώρες που παρέλειψαν οι Αιγύπτιοι συσσωρεύτηκαν και έτσι το 44 π.Χ. είχαν «χαθεί» 90 μέρες! Έτσι ο Ιούλιος Καίσαρας ζήτησε από τον αστρονόμο Σωσιγένη να δημιουργήσει ένα νέο ημερολόγιο που ονομάστηκε Ιουλιανό.
Ο Σωσιγένης όρισε στο Ιουλιανό ημερολόγιο το έτος να έχει 365 ημέρες. Σε κάθε τέταρτο έτος πρόσθεσε μία ακόμη ημέρα που ονομάστηκε «δις έκτη» (bis sextus), επειδή μετριόταν δύο φορές. Τα έτη που είχαν αυτήν την ημέρα ονομάστηκαν «δίσεκτα». Άρα, η λέξη δίσεκτο δεν περιλαμβάνει το μόριο «δυς» (δυστυχία, δυσκολία) αλλά το μόριο «δις» (δύο).
Όμως ούτε ο Σωσιγένης κατάφερε να λύσει οριστικά το πρόβλημα του επιπλέον χρόνου, αφού με τους υπολογισμούς του μεγάλωσε το έτος κατά 11 λεπτά. Αυτό δημιούργησε αργότερα προβλήματα στις εκκλησιαστικές γιορτές.
Η λύση δόθηκε το 1582 από τον Πάπα Γρηγόριο ΙΓ΄ που δημιούργησε το Γρηγοριανό ημερολόγιο που αντιστοιχεί σε 365,24217 ημέρες. Συμφωνήθηκε όμως η διάρκεια του έτους να υπολογίζεται σε ακέραιο αριθμό ημερών (365). Για να συμπληρωθεί όμως το ¼ της ημέρας που χάνεται ανά τέσσερα χρόνια, αποφασίστηκε κάθε τέσσερα να προστίθεται μια ημέρα στον Φεβρουάριο.
Ο Πάπας Γρηγόριος ΙΓ΄ όρισε τα εξής:
α) Ως επόμενη ημέρα της 4ης Οκτωβρίου 1582 ορίστηκε η 15η Οκτωβρίου 1582. Εξαφάνισε δηλαδή 10 ημέρες από τη χρονιά αυτή.
β) Όρισε να είναι δίσεκτα τα χρόνια που διαιρούνται ακριβώς με το 4.
Προσοχή όμως: όσα έτη αρχίζουν αιώνα (π.χ. 1700, 1800, 2000 κ.λπ.) και διαιρούνται ακριβώς με το 4 αλλά όχι με το 400 δεν θα είναι δίσεκτα.
Έτσι για παράδειγμα το έτος 1900 αν και διαιρείται ακριβώς με το 4 δεν ήταν δίσεκτο γιατί δεν διαιρείται ακριβώς με το 400. Αντίθετα το έτος 2000 ήταν δίσεκτο γιατί διαιρείται τόσο με το 4 όσο και με το 400.
Έτσι για παράδειγμα το έτος 1900 αν και διαιρείται ακριβώς με το 4 δεν ήταν δίσεκτο γιατί δεν διαιρείται ακριβώς με το 400. Αντίθετα το έτος 2000 ήταν δίσεκτο γιατί διαιρείται τόσο με το 4 όσο και με το 400.
Κάντε κλικ εδώ για να ελέγξετε ποια έτη είναι δίσεκτα.
Δίσεκτο έτος - "γρουσούζικο" έτος
«κι εμπήκε χρόνος δίσεκτος και μήνες οργισμένοι
κι' έπεσε το θανατικό, κι οι εννιά αδερφοί πεθάναν»
«Του νεκρού αδελφού», Δημοτικό Τραγούδι
Για το δίσεκτο χρόνο επικρατούν πλήθος προλήψεων. Θεωρείται «γρουσούζικο» έτος. Αυτό οφείλεται στους Ρωμαίους που θεωρούσαν τον Φεβρουάριο ως μήνα των νεκρών και πίστευαν ότι άφηναν τον Άδη και κυκλοφορούσαν για λίγες μέρες ανάμεσα στους ζωντανούς. Έτσι το δίσεκτο έτος δεν γινόταν η έναρξη εργασίας με μακροχρόνια διάρκεια, όπως φύτευση αμπέλων, θεμελίωση οικιών και σύναψη γάμου. Η πίστη για το δίσεκτο έτος μεταδόθηκε και στους Έλληνες, ύστερα από τη ρωμαϊκή κατάκτηση.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου