Ο Ιουστινιανός μεταρρυθμίζει τη διοίκηση και τη νομοθεσία

Τι θα μάθουμε:

- Πώς ο Ιουστινιανός αντιμετώπισε τα εξωτερικά και εσωτερικά προβλήματα του κράτους.

- Ποιες μεταρρυθμίσεις έκανε και ποια αποτελέσματα επέφεραν αυτές.

- Για τις ιδιαίτερες ικανότητες του Ιουστινιανού.

Το 527 μ.Χ. αυτοκράτορας έγινε ο Ιουστινιανός. Την περίοδο αυτή το κράτος αντιμετώπιζε σημαντικά εσωτερικά (προβλήματα διοίκησης) και εξωτερικά προβλήματα (εχθρικές απειλές στα σύνορα).

Χαρακτηριστικά του Ιουστινιανού ήταν οι γνώσεις που διέθετε, η εργατικότητά του και η τόλμη στο να αντιμετωπίζει τις δυσκολίες. Ο Ιουστινιανός έβαλε ως σκοπό του να οργανώσει καλύτερα το κράτος και να το μεγαλώσει. Για το λόγο αυτό διάλεξε πολύ ικανούς συνεργάτες.

Για την καλύτερη οργάνωση του κράτους και για την ενίσχυση της άμυνας της αυτοκρατορίας ο Ιουστινιανός πήρε μια σειρά μέτρων:

• Κωδικοποίησε τους παλιούς ρωμαϊκούς νόμους (Ιουστινιάνειος Κώδικας)  και τους συμπλήρωσε με νέους πιο δίκαιους (Νεαρές), γραμμένους στα ελληνικά.
• Έκανε πιο δίκαιη τη φορολογία. Φορολόγησε τους πολίτες ανάλογα με τα εισοδήματά τους.
• Κατάργησε τα προνόμια των Δήμων και απαγόρευσε στους μεγαλοκτηματίες να παίρνουν τα κτήματα των μικροϊδιοκτητών, για χρέη που τους όφειλαν.
• Οργάνωσε τη λειτουργία της αγοράς, των λιμανιών και των εμπορικών δρόμων και επέβαλε δασμούς για τα εισαγόμενα προϊόντα.
• Για την εφαρμογή των νόμων όρισε υπεύθυνους τους λογοθέτες.

Αποτέλεσμα των μέτρων που πήρε ο Ιουστινιανός ήταν:

• Να δυσαρεστηθούν οι δήμοι και οι προνομιούχοι.
• Να ικανοποιηθεί ο λαός.
• Να συγκεντρωθούν πολλά χρήματα στα ταμεία του κράτους.

Με τα χρήματα που συγκέντρωσε ο Ιουστινιανός:

• Οργάνωσε το στρατό, χρησιμοποιώντας βυζαντινούς κυρίως στρατιώτες. Για την καλύτερη φύλαξη των συνόρων έχτισε πολλά φρούρια στα σύνορα της αυτοκρατορίας.
• Συντήρησε και βελτίωσε το οδικό δίκτυο που ένωνε την πρωτεύουσα με τις επαρχίες και τις μεγάλες πόλεις της αυτοκρατορίας.
• Έκοψε χρυσά «βυζαντινά» νομίσματα, που κυκλοφορούσαν σε όλον τον κόσμο. Με αυτά γίνονταν οι συναλλαγές.
• Έφερε από την Κίνα το μυστικό εκτροφής του μεταξοσκώληκα.

Γλωσσάριο
κωδικοποίησε: συγκέντρωσε τους νόμους κατά θέμα.
δασμός: φόρος
λογοθέτης: αξιωματούχος, αντίστοιχος με το σημερινό υπουργό.

Μια «σκιερή σελίδα» του Ιουστινιανού

Το δεύτερο έτος της βασιλείας του (529 μ.Χ.) ο Ιουστιανός έκλεισε τη Φιλοσοφική Σχολή της Αθήνας, που λειτουργούσε από την εποχή του Πλάτωνα (εννέα αιώνες πριν), επειδή θεωρούσε ότι ήταν ο τελευταίος χώρος συντήρησης της αρχαίας θρησκείας. Οι δάσκαλοι της Σχολής υποχρεώθηκαν να εγκαταλείψουν την πόλη και να ζήσουν αλλού χωρίς το δικαίωμα να διδάσκουν.

Οι συνεργάτες του Ιουστινιανού

Ο Ιουστινιανός είχε πολλούς και ικανούς συνεργάτες, που τον βοήθησαν πολύ στο έργο του, αλλά και στις δύσκολες στιγμές του. Ανάμεσα τους διακρίθηκαν:

• Η Αυγούστα Θεοδώρα, σύζυγος και συναυτοκράτειρα.
• Ο νομομαθής Τριβωνιανός, εκσυγχρονιστής των παλαιών και συντάκτης των νέων νόμων (νεαραί) του Κράτους.
• Ο Ιωάννης Καππαδόκης, λογοθέτης οικονομικών και υπεύθυνος είσπραξης των φόρων.
• Ο Ανθέμιος και ο Ισίδωρος, μηχανικοί αρχιτέκτονες και σύμβουλοι του αυτοκράτορα για τα δημόσια έργα.
• Ο Βελισάριος και ο Ναρσής, στρατηγοί. Ο πρώτος των δυνάμεων της Ανατολής και ο δεύτερος της Δύσης.

Όλοι διακρίνονταν για τις ικανότητες τους και όχι για την αριστοκρατική καταγωγή τους.

Κάνε κλικ εδώ για να φτιάξεις ένα puzzle με τον Ιουστινιανό