Η καθημερινή ζωή στο Βυζάντιο

Τι θα μάθουμε

- Για την καθημερινή ζωή των βυζαντινών και κυρίως των κατοίκων της Κωνσταντινούπολης.

- Για το λιμάνι, τις πλατείες και τις αγορές της Πόλης.

- Για τις γιορτές και τα πανηγύρια των Βυζαντινών.

Πολλοί αποκαλούσαν την Κωνσταντινούπολη «Επτάλοφη». Γιατί νομίζεις την ονόμαζαν έτσι;

Την ονομασία «Επτάλοφη» η Κωνσταντινούπολη την οφείλει στο γεγονός ήταν χτισμένη στις πλαγιές επτά λόφων, όπως και η Ρώμη. Όλα σχεδόν τα σπίτια της έβλεπαν στις θάλασσες του Βοσπόρου, της Προποντίδας και του Κεράτιου κόλπου, που την περιέβαλαν. 

Αυτό οφειλόταν στον Κωνσταντίνο που είχε ορίσει κανένα κτίσμα να μην εμποδίζει θέα των γειτόνων του.

Οι χώροι όπου συναντιόνταν οι Βυζαντινοί ήταν οι πλατείες και οι αγορές.

Οι μεγαλύτερες αγορές της Πόλης ήταν:

- Ο φόρος (αγορά) του Κωνσταντίνου.

- Ο φόρος του Θεοδοσίου.

Την Πόλη διέσχιζε η Μέση λεωφόρος, που αποτελούσε τον κύριο οδικό άξονα της πόλης. Στο μέσο της Μέσης λεωφόρου βρισκόταν ο φόρος του Κωνσταντίνου και κοντά της οι αγορές των αυτοκρατόρων Θεοδοσίου και Αρκάδιου.

Δεξιά κι αριστερά της Μέσης λεωφόρου υπήρχαν τοξωτές στοές και εκατοντάδες καταστήματα, από τα οποία οι Βυζαντινοί αγόραζαν ό,τι επιθυμούσαν. Εδώ είχαν τα σπίτια τους και οι πιο εύπορες (πλούσιες) οικογένειες.

Στο κέντρο της πόλης και στις λαϊκές συνοικίες λειτουργούσαν εκτός από τις σταθερές αγορές και υπαίθριες, ορισμένες μέρες της εβδομάδας. 

Τις υπαίθριες αγορές επισκέπτονταν πολύς κόσμος, μιας και σε αυτές οι παραγωγοί και οι βιοτέχνες πουλούσαν τα προϊόντα τους σε καλύτερες τιμές, από ότι γινόταν στις σταθερές αγορές. Στις υπαίθριες αγορές σύχναζαν και πλανόδιοι διασκεδαστές.

υπαίθρια αγορά

Υπεύθυνος για την ομαλή λειτουργία της αγοράς ήταν ο Έπαρχος της Πόλης. Ενημερωνόταν τόσο για την επάρκεια και την ποιότητα των προϊόντων, όσο για τις τιμές των αγαθών. Ιδιαίτερη προσοχή έδειχνε για τα είδη πρώτης ανάγκης.

Γλωσσάριο:

εύπορες: πλούσιες.

υπαίθριες αγορές: ονομάζονταν έτσι γιατί δεν ήταν μόνιμες και οι πωλητές δεν είχαν σταθερή στέγη.

Έπαρχος της Πόλης: ανώτερος αξιωματούχος μετά τον αυτοκράτορα. Είχε αρμοδιότητα και εξουσία για ό,τι συνέβαινε μέσα στην Πόλη και σε απόσταση 100 χιλιομέτρων γύρω απ’ αυτή.

Μικρογραφική παράσταση πλανόδιο εμπόρου από χειρόγραφο.

Πηγή 1: Οι γιορτές

  
Οι Βυζαντινοί είχαν πολλές γιορτές δημόσιες, οικογενειακές και θρησκευτικές. Τιμούσαν ιδιαίτερα τους τοπικούς αγίους και συμμετείχαν ευχάριστα στις εκδηλώσεις λατρείας τους. Στα πανηγύρια που γίνονταν τη μέρα της γιορτής τους, μετά τη θεία λειτουργία, έτρωγαν, έπιναν, χόρευαν και τραγουδούσαν. Τους αρέσει ιδιαίτερα η μουσική και πολλοί έψελναν, τραγουδούσαν και έπαιζαν μουσικά όργανα.

Πηγή 2: Ένας βυζαντινός σκύλος-μάντης

  
Στις υπαίθριες αγορές, εκτός από τους πωλητές και τους αγοραστές, σύχναζαν και κάποιοι διασκεδαστές, που με διάφορους τρόπους προσπαθούσαν να ψυχαγωγήσουν τον κόσμο.
«Κάποια χρονιά ήρθε στην Πόλη ένας Ιταλός φέρνοντας μαζί του ένα ξανθό σκύλο, που έκανε θαυμαστά πράγματα. Καθώς το αφεντικό του στεκόταν στην αγορά περιτριγυρισμένο από κόσμο, άνδρες και γυναίκες του έδιναν, κρυφά από το σκύλο, νομίσματα ή δαχτυλίδια και αυτός τα έκρυβε στο έδαφος. Ύστερα διέταζε το σκύλο να τα βρει και να δώσει στον καθένα το δικό του. Κι αυτός το έκανε! Κι άλλα τέτοια του έκανε, κι ο σκύλος τα πετύχαινε ακριβώς. Και πολλοί τότε έλεγαν ότι αυτός ο σκύλος έχει πνεύμα Πυθίας».

Ιωάννης Μαλάλας, Χρονικό