Σελίδες

Τετάρτη 5 Οκτωβρίου 2011

Μεγάλες αλλαγές στη διοίκηση της αυτοκρατορίας


Τι θα μάθουμε:
Τα εσωτερικά και εξωτερικά προβλήματα που κλόνισαν τη ρωμαϊκή αυτοκρατορία.
-  Με ποιον τρόπο προσπάθησε ο Διοκλητιανός να αντιμετωπίσει τα προβλήματα αυτά.
- Για τις συγκρούσεις μεταξύ των τεσσάρων συναρχόντων.
- Για το διάταγμα της ανεξιθρησκείας.
- Πώς ο Κωνσταντίνος έγινε μονοκράτορας και τι μέτρα πήρε για την καλύτερη διοίκηση της αυτοκρατορίας.



Η περίοδος ακμής της ρωμαϊκής αυτοκρατορίας κράτησε σχεδόν δύο αιώνες (1ο και 2ο μ.Χ). Στις αρχές όμως του 3ου  αιώνα μ.Χ. κάνουν την εμφάνισή τους εσωτερικά και εξωτερικά προβλήματα που κλονίζουν τη pax romana, και φέρνουν τη ρωμαϊκή αυτοκρατορία πολύ κοντά στη διάλυση:

- Γειτονικοί λαοί, οι Γότθοι στο βορρά και οι Πέρσες στην ανατολή παραβίαζαν τα σύνορα, λεηλατούσαν τις ακριτικές επαρχίες και έκλειναν τους δρόμους του εμπορίου.
- Ο στρατός είχε γίνει παντοδύναμος. Οι στρατιωτικές δυνάμεις, αντί να φρουρούν τα σύνορα, στασίαζαν ή συγκρούονταν μεταξύ τους και συχνά όριζαν ή καταργούσαν τους αυτοκράτορες.
- Κάποιες ακριτικές επαρχίες της Ανατολής αποσχίστηκαν από την αυτοκρατορία και έκαναν δικά τους κράτη.
- Οι σκληροί διωγμοί κατά των Χριστιανών προκαλούσαν τη δυσαρέσκεια των πιστών της νέας θρησκείας για το ρωμαϊκό κράτος και έντονο διχασμό ανάμεσα σε αυτούς και τους οπαδούς των άλλων θρησκειών.

Ποια από τα παραπάνω προβλήματα είναι εσωτερικά και ποια εξωτερικά;


Τη δύσκολη αυτή κατάσταση προσπάθησε να αντιμετωπίσει ο αυτοκράτορας Διοκλητιανός εφαρμόζοντας το σύστημα της τετραρχίας. Με το σύστημα αυτό θέλησε να αντιμετωπίσει τα μεγάλα διοικητικά και στρατιωτικά προβλήματα που είχε να αντιμετωπίσει.

Τι πιστεύεις ότι σημαίνει η λέξη «τετραρχία»;

Ρωμαϊκό νόμισμα με τη κεφαλή του Διοκλητιανού (300 μ.Χ.)

Τετραρχία Αρχή των τεσσάρων / αρχή = εξουσία

Ο Διοκλητιανός χώρισε την αυτοκρατορία σε τέσσερις μεγάλες περιφέρειες, δύο στην Ανατολή και δύο στη Δύση. Σε κάθε περιφέρεια ορίστηκε ένας άρχοντας με αυξημένες εξουσίες:


 Ανατολή:
Λικίνιος – Γαλέριος

Λικίνιος

Γαλέριος

 Δύση:
Κωνσταντίνος – Μαξέντιος

Κωνσταντίνος

Μαξέντιος

Για ένα χρονικό διάστημα το σύστημα της τετραρχίας κατάφερε να φέρει ηρεμία και τάξη στο εσωτερικό του κράτους και ασφάλεια στα σύνορα από τις εχθρικές επιδρομές.

Οι Τετράρχες
Μόλις όμως ο Διοκλητιανός παραιτήθηκε, οι τέσσερις συνάρχοντες ήρθαν σε σύγκρουση. Νικητές των συγκρούσεων αυτών αναδείχθηκαν ο Κωνσταντίνος και ο Λικίνιος

Διοκλητιανός

Οι δύο συνάρχοντες θέλησαν να τερματίσουν την αναστάτωση που προκάλεσαν οι διωγμοί των Χριστιανών και για αυτό υπέγραψαν το 313 μ.Χ.  το Διάταγμα της ανεξιθρησκείας (Διάταγμα των Μεδιολάνων) στο Μεδιόλανο (Μιλάνο) της Ιταλίας. Σύμφωνα μ΄αυτό, κάθε πολίτης της αυτοκρατορίας μπορούσε να πιστεύει σε όποιο θεό ήθελε, γεγονός που βοήθησε πολύ τη διάδοση του χριστιανισμού.

Αναμνηστική πλάκα στην εκκλησία που βρίσκεται
στη θέση του παλατιού όπου υπογράφτηκε το
Διάταγμα των Μεδιολάνων.

Τελικά όμως ο Κωνσταντίνος και ο Λικίνιος ήρθαν σε σύγκρουση το 324 μ.Χ. Στη μάχη που έγινε στην Αδριανούπολη ο Κωνσταντίνος κατάφερε να νικήσει το Λικίνιο και να γίνει μονοκράτορας.


Για τη καλύτερη διοίκηση της αυτοκρατορίας ο Κωνσταντίνος (Flavius Valerius Constantinus) προχώρησε σε σημαντικές αλλαγές:
- Αναδιοργάνωσε το διασπασμένο από την τετραρχία στρατό.
- Διόρισε έπαρχους με πολλές εξουσίες στις περιφέρειες του κράτους.
- Οργάνωσε διπλωματικές επαφές με τους γειτονικούς λαούς.
- Έκοψε νέο χρυσό νόμισμα, που κυκλοφόρησε παντού και τόνωσε την οικονομία.
- Μετέφερε την πρωτεύουσα από τη Ρώμη στο Βυζάντιο.


Για τις τολμηρές αποφάσεις που πήρε, οι οποίες είχαν ευεργετικά αποτελέσματα για την αυτοκρατορία, οι ιστορικοί ονόμασαν τον Κωνσταντίνο Μέγα και οι χριστιανοί Άγιο και ισαπόστολο.


1 σχόλιο: