ΑΣΙΑ

Η Ασία είναι η μεγαλύτερη από τις έξι ηπείρους της Γης. Καταλαμβάνει έκταση 43,82 εκατομμύρια τετραγωνικά χιλιόμετρα, δηλαδή καταλαμβάνει περίπου το ένα τρίτο από τη συνολική επιφάνεια της ξηράς του πλανήτη. Είναι επίσης η ήπειρος με τους περισσότερους κατοίκους, περίπου 2,2 δισεκατομμύρια. Στα δυτικά είναι ενωμένη με την ευρωπαϊκή χερσόνησο. Τα φυσικά σύνορα με την Ευρώπη είναι τα Ουράλια όρη, η Κασπία θάλασσα, το όρος του Καυκάσου, η Μαύρη θάλασσα και ο Ελλήσποντος. Από την Αφρική η Ασία χωρίζεται από τη διώρυγα του Σουέζ και την Ερυθρά θάλασσα. Στα νότια βρέχεται από τον Ινδικό ωκεανό, στα ανατολικά από τον Ειρηνικό ωκεανό, ενώ ο Βερίγγειος Πορθμός τη χωρίζει από την Αμερικανική ήπειρο και συγκεκριμένα από την Αλάσκα. Στα βόρεια βρέχεται από το βόρειο παγωμένο ωκεανό.

Η Ασία είναι η ήπειρος με τα περισσότερα νησιά και τις περισσότερες χερσονήσους. Συγκεκριμένα, από τη συνολική επιφάνεια της Ασίας, τα 2.000.000 τετραγωνικά χιλιόμετρα καταλαμβάνουν τα νησιά, ενώ οι χερσόνησοι καταλαμβάνουν έκταση μεγαλύτερη από οχτώ εκατομμύρια τετραγωνικά χιλιόμετρα. Στην μεγάλη ασιατική ήπειρο κυριαρχούν τα υψίπεδα που καταλαμβάνουν τα 75% περίπου της επιφάνειάς της. Τα μεγαλύτερα και ψηλότερα υψώματα συνθέτουν δύο ζώνες, μία που προχωρά κατά μήκος του γεωγραφικού πλάτους και η άλλη που αρχίζει από τα ΝΔ και προχωράει προς τα ΒΑ. Η πρώτη ζώνη αποτελείται από δύο λωρίδες οροσειρών, τη βόρεια και τη νότια. Στις κυριότερες οροσειρές της βόρειας ζώνης ανήκουν εκείνες του Πόντου, του Ελμπρούς, της Τουρκαρμενίας Χαρασάν, του Ίνδου Κους (Hindu Kush) οροσειρά του Αφγανιστάν που εκτείνεται ΝΔ επί 800 χιλιόμετρα, του Κουέν-Λουν (Κούνλουν) και του Νανσάν. Οι κυριότερες οροσειρές της νότιας λωρίδας είναι: Ταύρος, Ζαγρός (Πατόκ), Μεκράν, όρη Σουλεϊμάν, Καρακορούμ (Kara Kum), Ιμαλάια, Υπεριμαλάια και τέλος τα όρη του Αρακάν.

Οι βόρειες και οι νότιες οροσειρές πλησιάζουν μεταξύ τους και σχηματίζουν διάφορα οροπέδια, όπως της Αρμενίας, του Πακιστάν και το ανατολικό τμήμα του Θιβέτ. Το ύψος των οροπεδίων της Αρμενίας και του Πακιστάν ξεπερνάει τα 3.000 μέτρα, ενώ στο οροπέδιο του Θιβέτ μερικά φτάνουν και τα 6.000 - 7.000 μέτρα.

Στο κέντρο της κατά πλάτος ζώνης βρίσκονται και οι ψηλότερες βουνοκορφές της Ασίας αλλά και ολόκληρης της Γης. Πρόκειται για την κορυφή Τσομολούγκμα των Ιμαλαΐων με 8.848 μέτρα και η Τσονγκόρη του Καρακορούμ που έχει ύψος 8.611 μέτρα. Η κορυφή Τσομολούγκμα είναι γνωστή σαν κορυφή του Έβερεστ.

Εκτός όμως από τις δύο αυτές κορυφές υπάρχουν και πολλές άλλες που ξεπερνούν τα 8.000 μέτρα ύψος. Η διαγώνια ζώνη υψωμάτων αποτελείται από πάρα πολλές οροσειρές και οροπέδια. Σαν τα κυριότερα θα μπορούσαμε να αναφέρουμε τα παρακάτω: τα βουνά Τιαν - Σαν, Αλτάι και Σαγιάν, οι οροσειρές στις δύο πλευρές της Βαϊκάλης η οροσειρά Στανοβόι, τα οροπέδια του Οχότσκ - Κολυμά του Αναντύρ, καθώς και πολλές άλλες. Οι κορυφές αυτές χαμηλώνουν σταδιακά από τα ΝΔ προς τα ΒΔ, και συγκεκριμένα από την κορυφή Νίκη του Τιαν - Σαν, που έχει ύψος πάνω από 7.000 μέτρα, φτάνοντας μέχρι τα 2.000 μέτρα και λιγότερο ακόμα στην οροσειρά του Τσέρσκοβο.

Σύμφωνα με τους γεωλόγους, τα βουνά που βρίσκονται στην

 κεντρική Ασία δημιουργήθηκαν από την πίεση που προκαλούν με την αντίθετη κίνηση που κάνουν το νότιο και το βόρειο τμήμα της Ασίας. Το νότιο τμήμα κινείται προς τα βόρεια, ενώ το βόρειο μένει σχεδόν σταθερό ή κινείται ελάχιστα προς τα νότια. Η υπόθεση αυτή επαληθεύτηκε τα τελευταία χρόνια, όταν οι επιστήμονες μπόρεσαν να κάνουν ακριβείς μετρήσεις με τη βοήθεια των τεχνητών δορυφόρων. Οι μετρήσεις απέδειξαν ότι η χερσόνησος της Ινδίας μετακινείται κάθε χρόνο μερικά εκατοστά προς τα βόρεια και χώνεται κάτω από τον όγκο των Ιμαλαΐων, με αποτέλεσμα τα βουνά αυτά κάθε χρόνο να ανυψώνονται μερικά εκατοστά.

Η μορφολογική διάταξη των βουνών και των οροσειρών της Ασίας έχει ως αποτέλεσμα να κατευθύνονται οι περισσότεροι ποταμοί της και να χύνονται στη βόρεια παγωμένη θάλασσα ή να χύνονται στον Ειρηνικό Ωκεανό, ενώ στη Μεσόγειο θάλασσα χύνεται μόνο το 2% από το συνολικό νερό που εκβάλουν οι ποταμοί της Ασίας στη θάλασσα. Ένα άλλο χαρακτηριστικό της Ασίας είναι ότι υπάρχουν τεράστιες εκτάσεις που δεν έχουν διέξοδο προς τη θάλασσα, με αποτέλεσμα τα νερά των πηγών και της βροχής να παραμένουν εκεί και να σχηματίζουν τεράστιες λίμνες. Χαρακτηριστικό παράδειγμα αποτελεί η λίμνη Αράλη, στην οποία χύνονται τα ποτάμια Συρ Ντάρια και Αμού Ντάρια, ενώ υπάρχουν άλλα ποτάμια, όπως ο Ταρίμ, που χάνεται στην έρημο του Τάκλα Μακάν. Ένα άλλο χαρακτηριστικό της Ασίας είναι ότι υπάρχουν τεράστιες εκτάσεις, περίπου 10 εκατομμύρια τετραγωνικά χιλ., που δεν υπάρχουν καθόλου νερά επιφανείας, (όπως αλλιώς λέγονται οι λίμνες και τα ποτάμια), επειδή στις περιοχές αυτές επικρατεί υπερβολική ξηρασία. Οι ζώνες αυτές έχουν ειδικό επιστημονικό όνομα και λέγονται αρροϊκές ζώνες.

Στη Βόρεια θάλασσα χύνονται τρεις από τους μεγαλύτερους ποταμούς της Ασίας, ο Ομπ που έχει μήκος 5.410 χιλιόμετρα, ο Γενισέι με μήκος 4.092 χιλιομ. και ο Λένα που έχει μήκος 4.400 χιλιόμετρα. Και τα τρία αυτά ποτάμια πηγάζουν από τη βόρεια πλευρά του ορεινού όγκου των Ιμαλαΐων. Και τα τρία παγώνουν το χειμώνα. Την άνοιξη προκαλούν τεράστιες πλημμύρες και αυτό γιατί αρχίζουν να λιώνουν τα χιόνια και οι πάγοι από τα νότια προς τα βόρεια. Το αποτέλεσμα είναι τα νερά να μη βρίσκουν διέξοδο προς τη Βόρεια θάλασσα και να πλημμυρίζουν τεράστιες εκτάσεις. Άλλος μεγάλος ποταμός που παγώνει το χειμώνα είναι ο Αμούρ που χύνεται στο βόρειο τμήμα του Ειρηνικού Ωκεανού. Πιο νότια υπάρχουν δύο κινέζικα ποτάμια, ο Χουάνγκ Χο, που έχει μήκος 4.485 χιλιομ. και ο Γιανκ Τσε που έχει μήκος 5.800 χιλιόμ. και είναι σε μήκος το μεγαλύτερο ποτάμι της Ασίας.

Η σημασία και των δύο αυτών ποταμιών είναι τεράστια για πολλά εκατομμύρια ανθρώπων, όχι μόνο γιατί επιτρέπουν την επικοινωνία ανάμεσα σε διάφορες περιοχές (είναι και τα δύο ποτάμια πλωτά σε μεγάλο μήκος), αλλά γιατί με τα νερά και τη λάσπη που μεταφέρουν κάθε χρόνο από τα βουνά που πηγάζουν κάνουν τεράστιες εκτάσεις πλούσιες και αποδοτικές στην καλλιέργεια.

Στο νότιο Ειρηνικό τέλος εκβάλλει ο Μεκ Κονγκ που διασχίζει το Βιετνάμ και είναι πολύ γνωστός από το Βιετναμικό πόλεμο και από τις άγριες μάχες που γίνονταν κάθε τόσο στις όχθες του. Στον Ινδικό Ωκεανό εκβάλλουν τρία ποτάμια, ο Ινδός ο Γάγγης και ο Βραχμαπούτρας. Στον Περσικό κόλπο, που βρίσκεται και αυτός στον Ινδικό Ωκεανό, χύνονται τα ποτάμια Τίγρης και Ευφράτης. Άλλες λίμνες της Ασίας είναι η Βαϊκάλη, η Μπαλχάς και η Νεκρή θάλασσα, που είναι περισσότερο γνωστή από την Παλαιά και την Καινή Διαθήκη. Στην κεντρική και ορεινή Ασία υπάρχουν εκατοντάδες μικρές λίμνες.

Ανίτα Κ.,  Μαρία Π. , Εβελίνα Ζ.  ΣΤ2