Η ατμόσφαιρα

Η Γη περιβάλλεται από στρώμα αέρα που ονομάζεται ατμόσφαιρα. Η ατμόσφαιρα είναι ένα μείγμα αερίων, αποτελείται δηλ. από πολλά αέρια.

Αέρια της ατμόσφαιρας

Οξυγόνο 21%

Άζωτο 78%
Διοξείδιο του άνθρακα, υδρατμοί, όζον, σκόνη, άλλα αέρια προερχόμενα από τις ανθρώπινες δραστηριότητες  1%

Η ατμόσφαιρα φτάνει σε ύψος 1.000 μ. και αποτελεί ασπίδα προστασίας για τη Γη.

Τα μέρη της ατμόσφαιρας είναι:

- η τροπόσφαιρα

- η στρατόσφαιρα

- η μεσόσφαιρα

- η εξώσφαιρα

Κάντε κλικ εδώ.

Η τροπόσφαιρα

Είναι το πυκνότερο στρώμα και το πλησιέστερο προς τη Γη. Περιλαμβάνει περίπου το 80% των αερίων της ατμόσφαιρας και όλους τους υδρατμούς. Φτάνει μέχρι τα 18 χλμ. Η σπουδαιότητα της είναι μεγάλη αφού σε αυτήν αναπτύσσεται όλη η ζωή του πλανήτη μας. Σε αυτήν δημιουργούνται τα μετεωρολογικά φαινόμενα (βροχές, άνεμοι, χιονοπτώσεις κ.ά.).

Η στρατόσφαιρα

Φτάνει σε ύψος 50 χλμ. Σε αυτήν υπάρχει ένα απαραίτητο για τη διατήρηση της ζωής στον πλανήτη μας αέριο, το όζον. Το όζον απορροφά τις επικίνδυνες ακτίνες του Ήλιου, τις υπεριώδεις, οι οποίες προκαλούν βλάβες σε όλους τους ζωντανούς οργανισμούς. Τα τελευταία χρόνια το στρώμα όζοντος έχει μειωθεί σημαντικά λόγω της ρύπανσης της ατμόσφαιρας (τρύπα όζοντος).

Η τρύπα του όζοντος πάνω από την Ανταρκτική από το Σεπτέμβριο του 1981 (εικόνα αριστερά πάνω) μέχρι τον Σεπτέμβριο του 1999 (εικόνα δεξιά κάτω). Η σκουρόχρωμη επιφάνεια συμβολίζει την τρύπα του όζοντος.

Εικόνα της μεγαλύτερης τρύπας του όζοντος που έχει καταγραφεί ποτέ στην Ανταρκτική (Σεπτέμβριος 2006)

Κάντε κλικ εδώ.

Η μεσόσφαιρα

Φτάνει σε ύψος 350 χλμ. και σημειώνεται μεγάλη πτώση της θερμοκρασίας. Εδώ φλέγονται τα διάφορα ουράνια σώματα που εισέρχονται στην ατμόσφαιρα της Γης.

Η εξώσφαιρα

Εδώ τα αέρια σώματα βρίσκονται σε πολύ μικρές ποσότητες και σταδιακά παύει να υπάρχει η ατμόσφαιρα. Αυτό συμβαίνει περίπου στα 1.000 χλμ. πάνω από την επιφάνεια της Γης.

Χωρίς την ατμόσφαιρα δε θα υπήρχε ζωή στον πλανήτη μας αφού:

α) απορροφά μεγάλο μέρος από επικίνδυνες ηλιακές ακτινοβολίες, οι οποίες αν έφταναν στον πλανήτη μας θα κατέστρεφαν τη ζωή πάνω σε αυτόν.

β) προστατεύει τη ζωή σχετικά με τη θερμοκρασία. Αν δεν υπήρχε η ατμόσφαιρα θα υπήρχαν καθημερινά τεράστιες διαφορές θερμοκρασίας που θα έκαναν αδύνατη την επιβίωσή μας.

γ) εξουδετερώνει (αναφλέγοντάς τα) ουράνια σώματα (μετεωρίτες) που θα έπεφταν στο έδαφος και θα προκαλούσαν τεράστιες καταστροφές.

δ) περιέχει το οξυγόνο, που είναι απαραίτητο για τη ζωή.

Γνωρίζουμε ότι ο Ήλιος θερμαίνει όλα τα ουράνια σώματα που βρίσκονται γύρω του. Έτσι και η Γη δέχεται ποσά θερμότητας από τον Ήλιο, που βοηθούν στη διατήρηση της ζωής. Ας εξηγήσουμε πώς γίνεται αυτό:

Όταν οι ακτίνες του Ήλιου φτάνουν στην ατμόσφαιρα, άλλες βρίσκουν εμπόδιο στα αέρια της ατμόσφαιρας και γυρίζουν πίσω στο διάστημα, άλλες απορροφώνται και άλλες φτάνουν στην επιφάνεια της Γης. Από αυτές, που φτάνουν στη γήινη επιφάνεια, μερικές απορροφώνται από τη Γη και τη θερμαίνουν, ενώ οι υπόλοιπες επιστρέφουν στο διάστημα. Κατά την επιστροφή τους ένα μέρος εγκλωβίζεται από τα αέρια της ατμόσφαιρας, ενώ το υπόλοιπο επιστρέφει στο διάστημα. Με αυτόν τον τρόπο διαμορφώνεται η θερμοκρασία που διατηρεί τη ζωή στον πλανήτη.

Κάντε κλικ εδώ. 

Το φαινόμενο του θερμοκηπίου

Μερικές από τις ανθρώπινες ενέργειες (παραγωγή καυσαερίων από τα εργοστάσια, τα αυτοκίνητα κ.ά.) αυξάνουν την ποσότητα του διοξειδίου του άνθρακα στην ατμόσφαιρα, με αποτέλεσμα να εγκλωβίζονται περισσότερες ηλιακές ακτίνες και να αυξάνεται η θερμοκρασία στη Γη. Το διοξείδιο του άνθρακα γίνεται ένα «σύννεφο», που δεν αφήνει τη θερμοκρασία να διαφύγει και έτσι προκαλείται το φαινόμενο του θερμοκηπίου.

Κάντε κλικ εδώ, εδώ, και εδώ . 

Γεωγραφικό γλωσσάριο

Ατμόσφαιρα: μείγμα αερίων που περιβάλλει τη Γη

Εξώσφαιρα: το ανώτερο τμήμα της ατμόσφαιρας (πάνω από 700 χμ.)

Μεσόσφαιρα: τμήμα της ατμόσφαιρας πάνω από τη στρατόσφαιρα

Μετεωρολογικά φαινόμενα: η βροχή, το χιόνι, το χαλάζι, η ομίχλη, οι άνεμοι, η υγρασία, οι κυκλώνες κ.ά.

Στρατόσφαιρα: τμήμα της ατμόσφαιρας πάνω από την τροπόσφαιρα

Τροπόσφαιρα: το πλησιέστερο προς τη Γη τμήμα της ατμόσφαιρας