Ο Γεώργιος Θεοτοκάς (27 Αυγούστου 1905-30 Οκτωβρίου 1966) ήταν Έλληνας λογοτέχνης και δικηγόρος. Αποτέλεσε έναν από τους εκπροσώπους της της γενιάς του ’30.
Βιογραφία
Ο Γεώργιος Θεοτοκάς γεννήθηκε στην Κωνσταντινούπολη. Οι γονείς του, Ανδρονίκη και Μιχάλης, κατάγονταν από τη Χίο. Φοίτησε στο Ελληνογαλλικό Λύκειο της Κωνσταντινούπολης. Μετά την Μικρασιατική καταστροφή το 1922, η οικογένεια Θεοτοκά εγκαταστάθηκε στην Αθήνα. Στην πρωτεύουσα ο Θεοτοκάς φοίτησε στην Νομική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών από την οποία αποφοίτησε το 1927. Στην συνέχεια μετέβη στο Παρίσι και στο Λονδίνο για να ικανοποιήσει τις πνευματικές και επαγγελματικές του αναζητήσεις. Επέστρεψε λίγο αργότερα στην Αθήνα και εργάστηκε σαν δικηγόρος. Παράλληλα δραστηριοποιήθηκε έντονα στον πνευματικό χώρο: το 1929 εξέδωσε το δοκίμιό του Ελεύθερο πνεύμα, που εκ των υστέρων χαρακτηρίστηκε ως "μανιφέστο" της Γενιάς του '30, και συνεργαζόταν με λογοτεχνικά περιοδικά, ενώ το 1933 κυκλοφόρησε το πρώτο λογοτεχνικό του έργο, το πρώτο μέρος του μυθιστορήματος Αργώ.
Η Ακαδημία Αθηνών τον βράβευσε με το Bραβείο πεζογραφίας το 1939 για το μυθιστόρημά του Το Δαιμόνιο. Το έργο του διακόπηκε όμως προσωρινά λόγω του Ιταλο-ελληνικού πολέμου του 1940: κατατάχθηκε ως εθελοντής στον ελληνικό στρατό. Όμως δεν πολέμησε στο Αλβανικό μέτωπο παρά τις πολλές προσπάθειές του να σταλεί στην πρώτη γραμμή. Ασχολήθηκε ξανά με τη λογοτεχνία μετά τον πόλεμο. Για την προσφορά του βραβεύτηκε με το κρατικό λογοτεχνικό Bραβείο για το δοκίμιο το 1957 για το έργο του "Τα Προβλήματα του καιρού μας".
Διετέλεσε διευθυντής του Εθνικού Θεάτρου τις περιόδους 1945-1947 και 1952-1953. Ακόμη, υπήρξε ο πρώτος πρόεδρος του Κρατικού Θεάτρου Βορείου Ελλάδος από το 1961, έτος ίδρυσης του. Εξάλλου ο Γεώργιος Θεοτοκάς ασχολήθηκε και με την πολιτική. Υπήρξε υποψήφιος βουλευτής του Νομού Χίου το 1955 αλλά απέτυχε να εξασφαλίσει την εκλογή του.
Μετά από δεκαετή συζυγικό βίο με τη Ναυσικά Στεργίου, χήρεψε το 1959. Το 1965 ξαναπαντρεύτηκε, αυτή τη φορά τη Κοραλία Ανδρειάδη. Πέθανε το 1966 στην Αθήνα.
Έργο
Πολυταξιδεμένος και καλλιεργημένος, ο Γεώργιος Θεοτοκάς άφησε ένα πλούσιο λογοτεχνικό έργο με πολυάριθμα δοκίμια, θεατρικά έργα, κριτικές, μυθιστορήματα, ταξιδιωτικά, κ.λπ., που μεταφράστηκαν σε πολυάριθμες ξένες γλώσσες.
Κατά την διαμονή του στο Λονδίνο, έγραψε το δοκίμιο Ελεύθερο Πνεύμα που τον καταξίωσε ως τον εκπρόσωπο της "γενιάς του ’30". Πρόκειται για τολμηρό έργο που ελέγχει και σχεδόν απορρίπτει όλην την προγενέστερη λογοτεχνική παραγωγή (ιδίως την ηθογραφία), απορρίπτει τον δογματισμό και τον φανατισμό στην κριτική και καταθέτει τις απόψεις του για την ανανέωση της ελληνικής λογοτεχνίας.
Ο Θεοτοκάς υπήρξε ένθερμος οπαδός του δημοτικισμού. Κατά τα φοιτητικά του χρόνια ήρθε σε επαφή με τις προσωπικότητες του δημοτικισμού, όπως τον Γιάννη Ψυχάρη, και διετέλεσε γραμματέας της οργάνωσης "Φοιτητική Συντροφιά", ενός φοιτητικού σωματείου που είχε στόχο την καθιέρωση της δημοτικής γλώσσας. Μάλιστα για την δράση του αυτή κινδύνευσε να αποβληθεί από το Πανεπιστήμιο Αθηνών, κάτι που τελικά δεν έγινε και έτσι ολοκλήρωσε τις σπουδές του.
Τα μυθιστορήματα του Θεοτοκά είναι χαρακτηριστικά δείγματα του αστικού μυθιστορήματος όπως αυτό διαμορφώθηκε στην ευρωπαϊκή λογοτεχνία του 19ου αι. και προσπαθούν να αποδώσουν την σύνθετη εικόνα της ελληνικής κοινωνίας της εποχής του.
Ενδιαφέρον παρουσιάζει και η θεατρική του παραγωγή. Τα έργα του βασίζονται στην ελληνική παράδοση, από την αρχαιότητα μέχρι την πρόσφατη ιστορία. Εμπνέονται από θρύλους, δημοτικά τραγούδια ή ιστορικά γεγονότα.
Εργογραφία
Μυθιστορήματα
§ Αργώ, τόμος Α 1933, τόμος Β 1936
§ Το Δαιμόνιο, 1938
§ Λεωνής, (1940)
§ Ασθενείς και Οδοιπόροι, μέρος Α (Ιερά Οδός) 1950, ολοκληρωμένη έκδοση 1964
§ Οι Καμπάνες, 1970
§ Το 1985 δημοσιεύτηκε η πρώτη μορφή του Λεωνή μαζί με το ημερολόγιο εργασίας του Λεωνή και τα διηγήματα της "Παιδικής ηλικίας", με γενικό τίτλο Σημαίες στον ήλιο.
Διηγήματα
§ Ευριπίδης Πεντοζάλης και Άλλες Ιστορίες (1937)
Δοκίμια
§ Ελεύθερο Πνεύμα, 1929, με το ψευδώνυμο Ορέστης Διγενής
§ Εμπρός στο κοινωνικό πρόβλημα, 1932
§ Στο κατώφλι των νέων καιρών, 1945
§ Προβλήματα του καιρού μας, 1956
§ Πνευματική Πορεία, 1961
Θεατρικά έργα
§ Αντάρα στ' Ανάπλι
§ Το γεφύρι της Άρτας
§ Όνειρο του Δωδεκάμερου
§ Το κάστρο της Ωριάς
§ Το παιχνίδι της τρέλας και της φρονιμάδας
§ Συναπάντημα στην Πεντέλη
§ Το τίμημα της λευτεριάς
§ Πέφτει το βράδυ
§ Αλκιβιάδης
§ Ο τελευταίος πόλεμος
§ Λάκκαινα
§ Σκληρές ρίζες
§ Η άκρη του δρόμου
Ταξιδιωτικά
§ Δοκίμιο για την Αμερική
§ Ταξίδι στη Μέση Ανατολή και στο Άγιον Όρος, (1961)
§ Ταξίδια: Περσία, Ρουμανία, Σοβιετική Ένωση, Βουλγαρία
Άλλα έργα
§ Ώρες Αργίας, 1931
§ Ημερολόγιο της "Αργώς" και του "Δαιμονίου", 1939
§ Τετράδια Ημερολογίου 1939-1953
§ Στοχασμοί και Θέσεις, Πολιτικά Κείμενα: 1925-1949 Και 1950-1966, Τόμοι Α΄ Και Β΄
§ Η Ορθοδοξία στον Καιρό Μας
§ Μια Αλληλογραφία
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου