ΕΛΛΗΝΕΣ ΛΟΓΟΤΕΧΝΕΣ-ΝΙΚΟΣ ΓΚΑΤΣΟΣ

Ο Νίκος Γκάτσος του Γεωργίου (8 Δεκεμβρίου 1911 - 12 Μαΐου 1992) ήταν σημαντικός Έλληνας ποιητής, συγγραφέας - μεταφραστής και στιχουργός.

Βίος

Γεννήθηκε στην Ασέα της Αρκαδίας. Τις γυμνασιακές του σπουδές έκανε στην Τρίπολη, όπου γνώρισε τα λογοτεχνικά βιβλία, αλλά και τις μεθόδους αυτοδιδασκαλίας ξένων γλωσσών. Στη συνέχεια μετέβη στην Αθήνα όπου φοίτησε στη Φιλοσοφική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών. Ήξερε ήδη αρκετά καλά αγγλικά και γαλλικά και είχε μελετήσει τον Παλαμά, τον Σολωμό, το δημοτικό τραγούδι, όπως και τις νεωτεριστικές τάσεις στην ποίηση της Ευρώπης.

Στην Αθήνα, όπου εγκαταστάθηκε με την οικογένειά του, άρχισε να έρχεται σε επαφή με τους λογοτεχνικούς κύκλους της εποχής. Πρωτοδημοσίευσε ποιήματά του, μικρά σε έκταση και με κλασικό ύφος, στα περιοδικά Νέα Εστία το 1931 και Ρυθμός το 1933. Την ίδια περίοδο έγραψε κριτικά σημειώματα στα περιοδικά Μακεδονικές Ημέρες, Ρυθμός και Τα Νέα Γράμματα(για τον ποιητή Κωστή Μπαστιά, την ποιήτρια Μυρτιώτισσα και τον Θράσο Καστανάκη αντίστοιχα). Συνδέθηκε με το ρεύμα του ελληνικού υπερρεαλισμού.

Μοναδικό του βιβλίο υπήρξε η ποιητική συλλογή Αμοργός του 1943, που επηρέασε βαθιά την ελληνική ποίηση. Παρ' όλα αυτά, το έργο του αυτό θεωρείται κορυφαίο ποιητικό έργο του ελληνικού υπερρεαλισμού. ^[1] Από τότε δημοσίευσε τρία ακόμη ποιήματα: το Ελεγείο (1946, Φιλολογικά Χρονικά), το Ο Ιππότης και ο Θάνατος (1947, Μικρό Τετράδιο) και το Τραγούδι του παλιού καιρού (1936, Ο Ταχυδρόμος), αφιερωμένο στον Σεφέρη. Έγραψε επίσης μελέτες και σχόλια πάνω στην ποίηση.

   

Ο Γκάτσος ασχολήθηκε ιδιαίτερα με τη μετάφραση έργων, κυρίως για λογαριασμό του Εθνικού Θεάτρου, του Θεάτρου Τέχνης και του Λαϊκού Θεάτρου. Το 1944 μετέφρασε σταΦιλολογικά Χρονικά το ποίημα Νυχτερινό Τραγούδι του Λόρκα. Μετέφρασε επίσης τα εξής έργα: Ματωμένος Γάμος (1948), Το σπίτι της Μπερνάντα Άλμπα (1945) του Λόρκα, Ο πατέρας του Στρίνμπεργκ (1962) και Ταξίδι μακριάς ημέρας μέσα στη νύχτα του Ο' Νηλ (1965). Όλα τα έργα αυτά ανέβηκαν από το Εθνικό Θέατρο και το Θέατρο Τέχνης. Συνεργάστηκε επίσης με τα περιοδικά Νέα Εστία, Τράμ, Μακεδονικές Ημέρες, Μικρό Τετράδιο, Τα Νέα Γράμματα, Φιλολογικά Χρονικά, Ρυθμός και Καλλιτεχνικά Νέα. Επίσης, σε συνεργασία με την ελληνική ραδιοφωνία, σκηνοθέτησε διάφορα θεατρικά έργα.

Η υπόλοιπη συνεισφορά του ήρθε με τη μορφή στίχων για τραγούδια γνωστών συνθετών, όπως ο Μάνος Χατζιδάκις, ο Σταύρoς Ξαρχάκoς και άλλοι. Μεταξύ των δημιουργιών του περιλαμβάνονται τα εξής: Αθανασία, Της γής το χρυσάφι, Ρεμπέτικο, Αρχιπέλαγος, Πήρες το μεγάλο δρόμο, Πορνογραφία, Λαϊκή Αγορά, Η μικρή Ραλλού, Μια γλώσσα μια πατρίδα, Αν θυμηθείς τ' ονειρό μου, Η νύχτα, Αντικατοπτρισμοί, Τα κατά Μάρκον, America America κ.ά.

Ιδιαίτερη σχέση είχε ο ποιητής με τον Χατζιδάκι. Ήταν για μεγάλο διάστημα και μέχρι το θανατό του επίλεκτο μέλος της ομάδας Xατζιδάκι, Eλύτη, Tσαρούχη, Mποσταντζόγλου και Αργυράκη.

Ο Νίκος Γκάτσιος ήταν μέλος της Εταιρείας Ελλήνων Θεατρικών Συγγραφέων καθώς και της Ένωσης Συνθετών Στιχουργών Ελλάδος. Μιλούσε επίσης γαλλικά, αγγλικά και ισπανικά. Ήταν μόνιμος κάτοικος Αθηνών.