Σεπτέμβριος

Είναι ο ένατος μήνας του χρόνου και ο πρώτος μήνας του φθινοπώρου. Έχει 30 ημέρες. Το όνομά του το οφείλει στο λατινικό αριθμητικό septum (= επτά) και ήταν ο έβδομος μήνας του ρωμαϊκού ημερολογίου. Στους βυζαντινούς χρόνους, ο Σεπτέμβρης ήταν ο πρώτος μήνας του χρόνου. Η ορθόδοξη εκκλησία γιορτάζει την 1η Σεπτέμβρη σαν αρχή του εκκλησιαστικού έτους.  Η πρώτη Σεπτεμβρίου -Πρωτοσταυριά- ορίστηκε από το 313 μ.Χ. ως αρχή των θρησκευτικών δεκαπεντάχρονων περιόδων της λεγόμενης Ινδίκτου. 

Ονομαζόταν και  «χρονογράφος», γιατί επικρατούσε η πίστη ότι κατά τον μήνα αυτό ο χάρος «γράφει» εκείνους που πρόκειται να πεθάνουν κατά τη διάρκεια του χρόνου. Οι αγροτικές εργασίες έδωσαν κι άλλες ονομασίες στο μήνα αυτό, όπως Σταυριάτης ή Σταυρίτης και Σταυρός, Πετμεζάς, Χινόπωρος, Ορτυκολόγος (λόγω του περάσματος των ορτυκιών που αποδημούν), Τρυγομηνάς ή Τρυγητής (λόγω τρύγου) κ.ά. Θεωρείται επίσης ο μήνας των μεγάλων παζαριών (εμποροπανηγύρεις).

Ενώ φαίνεται αρχικά ότι η φύση αρχίζει να πεθαίνει με το φθινόπωρο, μια άλλη ζωή ξεκινά το Σεπτέμβρη, ζωή που έχει σχέση με την αγροτιά. Κατά το μήνα αυτό γίνεται το όργωμα και η σπορά της γης, που την άνοιξη θα χαρίσει τα αγαθά της στους ανθρώπους. Το σιτάρι, το κριθάρι, τα λαχανικά, όλα σχεδόν σπέρνονται και φυτεύονται αυτή την εποχή. Παράλληλα γίνεται τον ίδιο καιρό η συγκομιδή άλλων προϊόντων, όπως ο τρύγος των αμπελιών.