Παλίρροια

Παλίρροια (αγγλ. tide), και στη ναυτική γλώσσα μαρέα, ονομάζεται το φυσικό φαινόμενο της περιοδικής ανόδου και καθόδου της στάθμης του νερού μίας μεγάλης λίμνης και κυρίως των θαλασσών.

 Η άνοδος της στάθμης ονομάζεται πλημμυρίδα (flood tide), ενώ η κάθοδος ονομάζεται άμπωτη (ebb ή low tide).

 Από κοινού, πλημμυρίδα και άμπωτη αποτελούν το φαινόμενο της παλίρροιας.

 Το φαινόμενο αυτό που επαναλαμβάνεται δύο φορές το 24ώρο (ακριβέστερα 24ώρες 50' και 30") οφείλεται στη βαρυτική έλξη της Σελήνης αλλά και του Ήλιου πάνω στη Γη, καθώς και στη περιστροφή των ουρανίων σωμάτων αυτών.

Mont Saint-Michel (βόρεια Γαλλία)

24 ώρες και 50,5 λεπτά μεσολαβούν και μεταξύ δύο "διαβάσεων" της Σελήνης πάνω από ένα τόπο, δηλαδή δύο "άνω μεσουρανήσεων" όπως λέγονται. Έτσι η μία πλημμυρίδα συμβαίνει στην άνω μεσουράνηση της Σελήνης σ΄ ένα τόπο και η άλλη στη κάτω μεσουράνηση κάτω από τον ίδιο τόπο συμπληρώνοντας 12 ώρες και 25 λεπτά από τη πρώτη. Έτσι προκύπτει και η σχέση της Σελήνης και του φαινομένου.

Επειδή επιπλέον το ύψος της στάθμης εξαρτάται όχι μόνο από την απόσταση Γης - Σελήνης αλλά και Γης - Ηλίου προκύπτει ότι και ο Ήλιος έχει σχέση με την παλίρροια. Επίσης διαπιστώνεται ότι το ύψος των υδάτων εξαρτάται από τις φάσεις της Σελήνης, δηλαδή από τη θέση της ως προς τον Ήλιο. Κατά τις συζυγίες¹, δηλαδή κατά τη σύνοδο (νέα σελήνη) και κατά την αντίθεση (πανσέληνος) παρατηρείται η υψηλότερη στάθμη.

 Στην Ελλάδα έντονο φαινόμενο παλίρροιας είναι αυτό στον πορθμό του Ευρίπου στην Χαλκίδα, καλούμενο και Παλίρροια του Ευρίπου.

Οι μετρήσεις του εύρους και χρόνου των φαινομένων της παλίρροιας γίνονται με ειδικά όργανα τα παλιρροιόμετρα και παλιρροιογράφους.

Περιοχές του Πλανήτη όπου υπάρχουν οι πιο έντονες υψηλές παλίρροιες:

1.      Όρμος του Fundy ( Καναδά ) 19.6 μ.

2.      Λιμάνι του Gallegos ( Παταγονία ) 18.0 μ.

3.      Όρμος του Frobisher ( Καναδά ) 17.4 μ.

4.      Portishead ( Αγγλία ) 16.3 μ.

5.      Granville ( Γαλλία ) 14.7 μ.

6.      Όρμος του Mont Saint Michel ( Γαλλία ) 14.7 μ.

7.      Ποταμός Fitzroy ( Αυστραλία ) 14.4 μ.

8.      Ποταμός Severn ( Αγγλία ) 14.0 μ.

9.      Saint Malo ( Γαλλία ) 13.3 μ.

  ¹Συζυγία στην Αστρονομία είναι η κατά προσέγγιση ευθυγράμμιση δύο ή περισσοτέρων ουράνιων σωμάτων όταν παρατηρούνται από ορισμένη θέση (συνήθως από τη Γη), δηλαδή όταν ο παρατηρητής και τα δύο ουράνια σώματα (3 «σημεία») βρίσκονται προσεγγιστικά πάνω στην ίδια ευθεία γραμμή.