ΜΝΗΜΕΙΑ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ- ΚΑΜΑΡΑ

ΑΨΙΔΑ ΤΟΥ ΓΑΛΕΡΙΟΥ (ΚΑΜΑΡΑ)

Ένα από τα πιο χαρακτηριστικά μνημεία της Θεσσαλονίκης είναι η Θριαμβική Αψίδα του Γαλερίου, περισσότερο γνωστή ως Καμάρα, που βρίσκεται στην βόρεια πλευρά της Εγνατίας οδού και σε μικρή απόσταση από την Ροτόντα.

Η Καμάρα είναι κτίσμα της εποχής της Ρωμαϊκής «Τετραρχίας» (αρχές 4ου μ.Χ. αιώνα) και αποτελεί το ένα σκέλος (δυτικό) μίας στεγασμένης στοάς, που σχηματιζόταν από αψίδες και τόξα. Η θριαμβική αυτή αψίδα ήταν τοποθετημένη κάθετα στην αρχαία Εγνατία, που διέσχιζε την πόλη (από τη δύση στην ανατολή) και αποτελούσε μέρος του λεγόμενου Γαλεριανού συγκροτήματος (Ρωμαϊκά Ανάκτορα), που αναπτύσσονταν κύρια προς το νότο, στις σημερινές πλατείες Ναυαρίνου και Ιπποδρομίου.

Σήμερα αποτελεί ένα από τα πιο γνωστά μνημεία του κέντρου της Θεσσαλονίκης, καθώς και σημείο συνάντησης των κατοίκων.

Η Αψίδα του Γαλερίου κατασκευάστηκε για να τιμηθεί ο Ρωμαίος Αυτοκράτορας Γαλέριος, όταν αυτός επέστρεψε νικητής στην πόλη (περί το 306 μ.Χ.) μετά από πολέμους του κατά τωνΠερσών. Ανάλογες είναι και οι ανάγλυφες παραστάσεις που υπάρχουν στους δύο πεσσούς που σώθηκαν ως τις μέρες μας. Οι ανάγλυφες αυτές παραστάσεις, που δεν διακρίνονται για ιδιαίτερες καλλιτεχνικές αρετές, όπως άλλωστε όλα τα γλυπτά σε μάρμαρο έργα αυτής της περιόδου, είναι διατεταγμένες σε 4 σειρές, η μία πάνω από την άλλη. Η πάνω σειρά εικονίζει ιππομαχίες και τον αυτοκράτορα των Ρωμαίων Γαλέριο να μπαίνει έφιππος στην πόλη, ενώ πλήθη λαού τον υποδέχονταν έξω από τα τείχη της Θεσσαλονίκης. Η κάτω σειρά έχει σαν κύριο θέμα μάχες μεταξύ Ρωμαίων και Περσών, ενώ στην τρίτη σειρά παριστάνονται ο Γαλέριος και ο Διοκλητιανός σε διάφορες τελετουργίες. Στην κάτω σειρά, μέσα σε «κογχυλοειδή πλαίσια», παριστάνονται Νίκες που κρατούν τρόπαια. Οι σειρές των αναγλύφων διαχωρίζονται μεταξύ τους από πλοχμούς κλαδιών, γιρλάντες και λουλούδια, ενώ στο πάνω μέρος υπάρχει γείσο με διακοσμητικά ανθέμια.

Κατά βάσιμη άποψη και σύμφωνα με στοιχεία αρχαιολογικών ανασκαφών, η Καμάρα συνδεόταν λειτουργικά με τη Ροτόντα και -με κάποιο τρόπο- και με τα Ρωμαϊκά Ανάκτορα που βρίσκονταν προς το νότο. Εκτός από την Αψίδα του Γαλερίου, υπήρχε στη Θεσσαλονίκη και άλλη θριαμβική Αψίδα στην περιοχή της σημερινής πλατείας Δημοκρατίας (Βαρδαρίου) και αυτή κάθετα τοποθετημένη στην οδό Εγνατία, κοντά στην πύλη του Αξιού («Χρυσή Πύλη» των Βυζαντινών). Η αψίδα εκείνη, που δεν σώζεται σήμερα, στήθηκε από τους Θεσσαλονικείς για να τιμηθούν οι νικητές της μάχης των Φιλίππων Αντώνιος και Οκτάβιος (42 π. Χ.).