Η Κωνσταντινούπολη οχυρώνεται και στολίζεται με έργα τέχνης

Τι θα μάθουμε

-  Πώς μέσα σε 6 έτη χτίστηκε και οχυρώθηκε η νέα πρωτεύουσα

-  Ποια έργα έγιναν ώστε η νέα πρωτεύουσα να γίνει ισάξια και καλύτερη της Ρώμης

Η θεμελίωση της Κωνσταντινούπολης έγινε το Νοέμβριο του 324 μ.Χ. και τα εγκαίνιά της το Μάιο του 330 μ.Χ. Επί έξι χρόνια εργάτες και τεχνίτες από όλα τα μέρη της αυτοκρατορίας εργάστηκαν ασταμάτητα ώστε να οχυρώσουν και να στολίσουν τη νέα πρωτεύουσα.

Ο Κωνσταντίνος:

-  επισκεύασε την ακρόπολη και τα παλιά τείχη

-  έχτισε νέα τείχη, ώστε να προστατευτούν οι νεοκτισμένες περιοχές

-  έδωσε τίτλους, προνόμια και οικονομικά κίνητρα σε όσους ήταν υπεύθυνοι για τη συντήρηση και την ασφάλεια των τειχών της Πόλης

Με εντολή του αυτοκράτορα:

-  Στο κέντρο της πόλης χτίστηκε η μεγάλη αγορά και στο χώρο της υψώθηκε στήλη με το άγαλμα του αυτοκράτορα στην κορυφή.

-  Από τη Ρώμη και από άλλα μέρη της αυτοκρατορίας μεταφέρθηκαν έργα τέχνης για τη διακόσμηση των δημοσίων χώρων
(πλατείες, αγορά κ.ά).

- Διατηρήθηκαν βωμοί της παλιάς θρησκείας και χτίστηκαν νέοι χριστιανικοί ναοί. Μεταξύ αυτών ο ναός της Αγίας Σοφίας, της Αγίας Ειρήνης και των Αγίων Αποστόλων.

- Κατασκευάστηκαν κρήνες, λουτρά, υδραγωγεία και τεράστιες δεξαμενές που εξασφάλιζαν νερό στην Πόλη για έξι μήνες.

Ο Κωνσταντίνος πέθανε το 337 μ.Χ. και θάφτηκε στον ναό των Αγίων Αποστόλων. Όσα από τα έργα δεν πρόλαβε να τελειώσει τα ολοκλήρωσε ο γιος του Κωνστάντιος.

Ερωτήσεις
1. Ήταν απαραίτητα τα έργα που έκανε ο Κωνσταντίνος στη νέα πρωτεύουσα;
2. Γιατί η Κωνσταντινούπολη στολίστηκε με έργα τέχνης που μεταφέρθηκαν από τη Ρώμη και άλλες περιοχές; Πότε και πού έγινε κάτι αντίστοιχο;
3. Πώς κρίνεται την ενέργεια του Κωνσταντίνου ν΄αφήσει Κωνσταντινούπολη ναούς και βωμούς της παλιάς θπησκείας, πλάι στους νέους χριστιανικούς που έχτισε;

Πηγή 1

Η γεωγραφική θέση του Βυζαντίου

«Ο τόπος όπου κατοικούν οι Βυζάντιοι είναι εξαιρετικά πλεονεκτικός από την άποψη της θάλασσας, γιατί τους χαρίζει ασφάλεια και πλούτο, όσο καμιά άλλη χώρα του γνωστού κόσμου. Βρίσκεται ακριβώς στην είσοδο του Εύξεινου Πόντου, έτσι που μήτε να εισπλεύσουν σ' αυτόν, μήτε να εκπλεύσουν είναι δυνατό οι έμποροι χωρίς την άδεια των Βυζαντίων. Ο Εύξεινος Πόντος έχει πολλά από τα χρήσιμα για τη ζωή των άλλων ανθρώπων προϊόντα και όλα αυτά τα εξουσιάζουν οι Βυζάντιοι.

  Τα μειονεκτήματα της πόλης όμως από τη μεριά της στεριάς είναι τα παρακάτω. Επειδή η Θράκη περικυκλώνει τη χώρα τους από τη μια θάλασσα ως την άλλη, οι Βυζάντιοι είναι σε συνεχή πόλεμο με τους Θράκες. Έχουν μια χώρα ευφορότατη, όταν όμως την καλλιεργήσουν και έρθει ο καιρός των άφθονων και εκλεκτών καρπών, φτάνουν οι Θράκες που άλλο μέρος της σοδειάς τους το καταστρέφουν και άλλο το παίρνουν μαζί τους».

Πολύβιος, Ιστορίες

Του υδραγωγείο της Κωνσταντινούπολης

Πηγή 2

Θρύλοι για το χτίσιμο της Πόλης

  α. «Όταν ο Κωνσταντίνος αποφάσισε να κάμει τη νέα πρωτεύουσα, δε διάλεξε αμέσως το Βυζάντιο. Η προσοχή του στράφηκε πρώτα στην Τροία, την πόλη του Αινεία, ο οποίος, όπως λέει η παράδοση, είχε έρθει από εκεί στην Ιταλία και θεμελίωσε τη Ρωμαϊκή πολιτεία. Ενώ όμως βρισκόταν στην Τροία και ρύθμιζε τα όρια της μελλοντικής πόλης, κάποιο βράδυ παρουσιάστηκε στο όνειρό του ένας άγγελος και τον προέτρεψε να διαλέξει μια άλλη τοποθεσία για την πρωτεύουσά του. Μετά από αυτό ο Κωνσταντίνος διάλεξε τελικά το Βυζάντιο».

  β. «Πριν από το χτίσιμο της νέας πρωτεύουσας ο Αυτοκράτορας φρόντισε να γίνουν τα σχέδια της πόλης όπως αυτός ήθελε. Με ένα ακόντιο στο χέρι χάραζε ο ίδιος τα όρια της πόλης. Οι αυλικοί και οι μηχανικοί του, εντυπωσιασμένοι από την αντοχή του αλλά και από την έκταση της μελλοντικής πολιτείας, τον ρώτησαν:

- Πόσο θα προχωρήσεις ακόμη, Κύριέ μας;

Κι εκείνος τους απάντησε:

- Θα προχωρήσω μέχρις ότου σταματήσει αυτός που προχωρεί μπροστά μου.

Και όλοι κατάλαβαν ότι κάποια θεία δύναμη οδηγούσε τον Κωνσταντίνο».

Σωζομενός, Εκκλησιαστική Ιστορία