Διατροφή στην αρχαία Ελλάδα

Το τραπέζι των αρχαίων Ελλήνων ήταν διαφορετικό από το σημερινό. Στην αρχαιότητα πολλές τροφές που γνωρίζουμε σήμερα ήταν άγνωστες (ρύζι, ζάχαρη, ντομάτες, πιπεριές, πατάτες).

Η διατροφή των αρχαίων Ελλήνων ήταν λιτή. Τα βασικά της συστατικά ήταν: το σιτάρι, το κρασί και το λάδι. Βασίζονταν στα δημητριακά (σιτάρι σκληρό, κριθάρι, όλυρα). Με το σιτάρι παρασκεύαζαν το ψωμί και τις γαλέτες. Συνόδευαν τα δημητριακά με οπωροκηπευτικά (λάχανα, κρεμμύδια, φακές, κουκιά και ρεβύθια.

Το αν κατανάλωναν κρέας και θαλασσινά εξαρτιόταν:

α) από την οικονομική κατάσταση των ατόμων

β) το πού ζούσαν (ύπαιθρο, πόλη κ.λπ.)

Τα κρέατα που συνηθίζονταν ήταν το μοσχαρίσιο και το χοιρινό, ενώ πιο σπάνια το κατσίκι και το αρνί.

Το λάδι που χρησιμοποιούσαν, προτιμούσαν να το παρασκευάζουν από άγουρες ελιές. Έτρωγαν επίσης όσπρια και αλλαντικά.

Σε μεγάλο βαθμό κατανάλωναν γαλακτοκομικά, ειδικά το τυρί. Βούτυρο υπήρχε, δεν το προτιμούσαν όμως σε σχέση με το ελαιόλαδο.

Η καθημερινή διατροφή των αρχαίων Ελλήνων περιείχε ακόμη σκόρδα και κρεμμύδια. Μεγάλη ζήτηση είχαν και τα λαχανικά.

Συνήθιζαν με το φαγητό να πίνουν νερομένο κρασί. 

Οι αρχαίοι Έλληνες είχαν τρία βασικά γεύματα:

α) ο ακρατισμός (κριθαρένιο ψωμί βουτυγμένο σε κρασί μαζί με σύκα και ελιές).

β) το άριστον (μεσημέρι ή νωρίς το απόγευμα)

γ) το δείπνον (θεωρούνταν το πιο σημαντικό γεύμα, γινόταν αφού πρώτα είχε δύσει ο ήλιος)

Τον 5^ο αιώνα π.Χ. σε ένα πλούσιο δείπνο στην Αθήνα τα φαγητά που συνηθίζονταν ήταν: λαγός μαγειρεμένος με μέντα και θυμάρι, ψητές τσίχλες ή σπίνοι διατηρημένοι σε λάδι, αρνάκι ή γουρουνόπουλο σούβλας, γλυκίσματα από ψιλοκοσκινισμένο αλεύρι, ψητά ορτύκια, τυρί Αχαΐας, σύκα και μέλι Αττικής, κρασί από τη Χίο και τη Λέσβο, σταφύλια, χέλια και ψάρια από τη λίμνη Κωπαϊδα, θαλασσινά από την Εύβοια, κριθαρένιο ψωμιά, βραστούς βολβούς, ραπανάκια για να περνά η μέθη, πίτες της Αθήνας γεμισμένες με τυρί, μέλι.

Οι Αθηναίοι ήταν λιτοδίαιτοι. Χαρακτηρίζονταν από τους όρους «μικροτράπεζοι» και «φυλλοτρώγες». Από αυτό προήλθε και η έκφραση «Αττικηρώς ζην».

Οι γυναίκες δεν έτρωγαν μαζί με τους άνδρες, εκτός από ειδικές περιπτώσεις.

Είχαν διαφόρων ειδών τραπέζια. Για το καθημερινό φαγητό υπήρχε ψηλό τραπέζι, ενώ για τα συμπόσια διέθεταν χαμηλά τραπέζια με ορθογώνιο σχήμα.

Ως πιάτα χρησιμοποιούνταν συνήθως πήλινα δοχεία ή κομμάτια πεπλατισμένου ψωμιού. Σιγά σιγά τα πιάτα άρχισαν να κατασκευάζονται με μεγαλύτερη προσοχή. Έτσι, κατά τη ρωμαιοκρατία υπάρχουν πιάτα από πολύτιμα μέταλλα ή γυαλί. 

Σπάνια χρησιμοποιούσαν μαχαιροπήρουνα. Έτρωγαν με τα δάχτυλα ή χρησιμοποιούσαν κομμάτια ψωμιού (απομαγδαλία) για να πιάνουν την τροφή. Χρησιμοποιούσαν μαχαίρι μόνο για την κοπή του κρέατος. Για τις σούπες υπήρχαν κάποιου είδους κουτάλια.

Ηρακλής Κ., Στ1΄